Podstawy elektroakustyki Zbigniew Żyszkowski wydanie 1966

Wydanie drugie

"W książce podano zasady wytwarzania, przetwarzania, zapisywania i odtwarzania dźwięku oraz omówiono teorię, konstrukcję i zastosowanie przetworników elektro-mechano-akustycznych i urządzeń elektroakustycznych. Podano również podstawowe wiadomości o mowie, słuchu, instrumentach muzycznych, izolacji akustycznej, akustyce wnętrz oraz pomiarach akustycznych.
Książka jest przeznaczona dla inżynierów i techników, zajmujących się projektowaniem i badaniem przetworników i urządzeń elektroakustycznych oraz studentów wyższych szkół technicznych."

 

Podstawy elektroakustyki wprowadzenie

Spis treści:

 

Wykaz ważniejszych oznaczeń (17)

1. Zasada ruchu falowego (21)

1.1. Istota ruchu falowego

1.2. Rodzaje fal

1.3. Wykres ruchu cząstki

1.4. Zasada Huygensa

1.5. Prawo odwrotności kwadratów

1.6. Odbicie fal

1.7. Załamanie fal

1.8. Interferencja i nakładanie się fal

1.9. Uginanie się fal

1.10. Obserwowanie i fotografowanie rozchodzenia się fal

2. Drgania punktu materialnego (37)

2.1. Drgania okresowe

2.2. Ruch sinusoidalny punktu

2.3. Energia drgań sinusoidalnych

2.4. Drgania tłumione

2.5. Drgania wymuszone, rezonans

2.6. Rezonans przesunięcia

2.7. Rezonans prędkości

2.8. Praca potrzebna do podtrzymania drgań

2.9. Drgania niesunusoidalne

2.10. Drgania układów nielinearnych 

3. Fale dźwiękowe (55) 

3.1. Równanie ruchu falowego

3.2. Fale sinusoidalnie zmienne

3.3. Równanie fali dźwiękowej

3.4. Równanie fali płaskiej

3.5. Równanie fali kulistej

3.6. Prędkość rozchodzenia się silnych dźwięków

3.7. Odbicie fal dźwiękowych

3.8. Przechodzenie dźwięku z jednego środowiska do drugiego

3.9. Energia zawarta w fali. Natężenie dźwięku

3.10. Zjawisko Dopplera

3.11. Załamanie i uginanie się fal dźwiękowych

3.12. Fale dźwiękowe w ciałach stałych 

4. Analogie między układami elektrycznymi, mechanicznymi i akustycznymi (85) 

4.1. Wstęp

4.2. Źródła elektryczne, mechaniczne i akustyczne

4.3. Elementy układów mechanicznych i akustycznych

4.4. Schematy układów mechanicznych i akustycznych

4.5. Analogie między wielkościami elektrycznymi, mechanicznymi i akustycznymi

4.6. Schemat elektryczny dźwigni

4.7. Dwójniki elektryczne, mechaniczne i akustyczne

4.8. Czwórniki elektryczne, mechaniczne i akustyczne 

5. Szczególne układy akustyczne (127) 

5.1. Rezonator komorowy

5.2. Rezonatory sprzężone

5.3. Rury

5.4. Rury stratne

5.5. Cienka rurka

5.6. Cienka szczelina

5.7. Płyta perforowana

5.8. Tuba

5.9. Łączniki wykładnicze 

6. Drgania brył (156) 

6.1. Wstęp

6.2. Układ materialny o dwóch stopniach swobody

6.3. Układ o n-stopniach swobody

6.4. Drgania strun

6.5. Drgania prętów

6.6. Drgania membran

6.7. Drgania w komorach 

7. Promieniowanie źródeł dźwięku (201) 

7.1. Wstęp

7.2. Źródło punktowe pulsujące

7.3. Źródło dipolowe

7.4. Kula pulsująca

7.5. Kula drgająca

7.6. Tłok kołowy drgający w nieskończenie wielkiej odgrodzie

7.7. Tłok kołowy drgający na końcu długiej rury

7.8. Tłok kołowy swobodny

7.9. Tłok prostokątny drgający w nieskończenie wielkiej odgrodzie

7.10. Promieniowanie źródeł liniowych

7.11. Promieniowanie tuby wykładniczej

7.12. Promieniowanie tuby wielodrożnej

7.13. Promieniowanie głośnika stożkowego

7.14. Promieniowanie układów głośników otwartych. Wzajemna impedancja promieniowania

7.15. Współczynnik kierunkowości i zysk kierunkowości źródła 

8. Pochłanianie dźwięku i izolacja akustyczna (242)

8.1. Wstęp

8.2. Pochłanianie dźwięku w środowisku gazowym

8.3. Pochłanianie dźwięku przez materiały i ustroje

8.4. Specjalne ustroje dźwiękochłonne

8.5. Przenoszenie dźwięków zakłócających

8.6. Przenoszenie dźwięku przez pojedynczą przegrodę

8.7. Przenoszenie dźwięku przez przegrodę dwuściankową

8.8. Przenoszenie dźwięku przez przegrodę wielościankową 

9. Instrumenty muzyczne (272) 

9.1. Wiadomości wstępne

9.2. Instrumenty strunowe

9.3. Organy

9.4. Instrumenty drewniane dęte

9.5. Instrumenty metalowe dęte

9.6. Instrumenty perkusyjne

9.7. Instrumenty elektryczne

9.8. Poziomy średnie i szczytowe dźwięków muzycznych 

10. Mowa ludzka (296) 

10.1. wstęp

10.2. Organ mowy

10.3. Samogłoski

10.4. Spółgłoski

10.5. Moc akustyczna mowy

10.6. Rozkład poziomów natężenia dźwięku mowy

10.7. Charakterystyki kierunkowości ust 

11. Słuch (308) 

11.1. Budowa ucha

11.2. Teorie słyszenia

11.3. Granice i powierzchnia słyszalności

11.4. Wysokość tonu

11.5. Natężenie dźwięku, głośność

11.6. Odczuwanie zmiany wysokości tonu

11.7. Zależność wysokości tonu od natężenia dźwieku

11.8. Odczuwanie zmiany szerokości pasma przepuszczania

11.9. Tony subiektywne

11.10. Szum i hałas

11.11. Zagłuszanie dźwięku

11.12. Umiejscawianie źródła dźwięku

11.13. Odczuwanie względnych opóźnień dźwięków

11.14. Dane akustyczne ucha

11.15. Głuchota 

12. Ocena jakości odtwarzania dźwięków (348) 

12.1. Wstęp

12.2. Cechy dźwięków mowy i muzyki

12.3. Czynniki wpływające na jakość odtwarzania dźwięków

12.4. Ocena jakości odtwarzania mowy

12.5. Ocena jakości odtwarzania muzyki 

13. Przetworniki elektromechaniczne (369) 

13.1. Wstęp

13.2. Teoria czwórnikowa elektromechanicznych przetworników odwracalnych

13.3. Teoria dwójnikowa elektromechanicznych przetworników odwracalnych

13.4. Przetworniki magnetyczne

13.5. Przetwornik elektrostatyczny

13.6. Przetwornik piezoelektryczny

13.7. Przetwornik elektronowy

13.8. Przetwornik stykowy 

14. Głośniki otwarte (411) 

14.1. wstęp

14.2. Głośnik jednomembranowy jednocewkowy

14.3. Ograniczenia akustycznej mocy promieniowanej

14.4. Zależność między sprawnością a skutecznością mocową głośnika

14.5. Wpływ wysokości stożka membrany na charakterystykę kierunkowości

14.6. Sposoby rozszerzenia zakresu przetwarzania

14.7. Głośniki z ujemnym sprzężeniem zwrotnym

14.8. Odtwarzanie stanów nieustalonych

14.9. Zniekształcenia nielinearne

14.10. Elementy konstrukcyjne głośników stożkowych

14.11. Głośnik elektrostatyczny

14.12. Zwrotnice elektryczne 

15. Obudowy głośników otwartych (468) 

15.1. Wstęp

15.2. Odgroda

15.3. Obudowa otwarta

15.4. Obudowa zamknięta

15.5. Obudowa z otworem

15.6. Obudowa z otworem stratnym

15.7. Obudowa labiryntowa

15.8. Obudowa tubowa

15.9. Obudowa krótkotubowa

15.10. Obudowa dzwonowa

15.11. Obudowa podziemna

15.12. Kolumna głośnikowa 

16. Głośniki tubowe (504) 

16.1. Wstęp

16.2. Sprawność głośnika tubowego

16.3. Rodzaje głośników tubowych

16.4. Inne rodzaje głośników tubowych

16.5. Ograniczenia największej akustycznej mocy promieniowanej

16.6. Zniekształcenia nielinearne

16.7. Elementy konstrukcyjne głośników tubowych 

17. Słuchawki (533) 

17.1. Wiadomości wstępne

17.2. Słuchawka elektromagnetyczna

17.3. Słuchawka magnetoelektryczna cewkowa

17.4. Słuchawka piezoelektryczna 

18. Mikrofony (553) 

18.1. Rodzaje i podział mikrofonów

18.2. Mikrofony wszechkierunkowe

18.3. Mikrofony dwukierunkowe

18.4. Mikrofony jednokierunkowe

18.5. Mikrofony o regulowanej kierunkowości

18.6. Mikrofony wybitnie jednokierunkowe

18.7. Mikrofony krtaniowe18.8. Osłony przeciwwiatrowe

18.9. Szumy mikrofonów 

19. Zapisywanie i odczytywanie dźwięku (621) 

19.1. wstęp

19.2. Mechaniczne zapisywanie dźwięku na płytach

19.3. Odczytywanie dźwięku z płyt

19.4. Zapiywanie systemem Philips-Millera

19.5. Optyczne zapisywanie dźwięku

19.6. Optyczne odczytywanie dźwięku

19.7. Magnetyczne zapisywanie dźwięku

19.8. Magnetyczne odczytywanie dźwięku

19.9. Zastosowanie zapisywania magnetycznego w kinematografii 

20. Akustyka wnętrz (701) 

20.1. Rozchodzenie się dźwięku w pomieszczeniu zamkniętym

20.2. Narastanie i zanikanie dźwięku w pomieszczeniach

20.3. Czas pogłosu

20.4. Współczynnik pochłaniania dźwięku

20.5. Najkorzystniejszy czas pogłosu

20.6. Wytyczne budowy pomieszczeń 

21. Urządzenia elektroakustyczne (720) 

21.1. Wiadomości wstępne

21.2. Podział urządzeń według ilości kanałów

21.3. Podział urządzeń według zastosowań

21.4. Urządzenia jednokanałowe

21.5. Urządzenia stereofoniczne

21.6. urządzenia pseudostereofoniczne

21.7. Specjalne urządzenia elektroakustyczne

21.8. Akustyczne sprzężenie zwrotne 

22. Pomiary (778) 

22.1. Wstęp

22.2. Pomiary wielkości podstawowych

22.3. Pomiary właściwości mikrofonów

22.4. Pomiary właściwości głośników

22.5. Pomiary właściwości słuchawek

22.6. Pomiary właściwości gramofonów

22.7. Pomiary właściwości magnetofonów

22.8. Pomiary aparatów telefonicznych 

23. Dodatek (845) 

23.1. Podstawowe pojęcia akustyczne i ich definicje

23.2. Tablice uzupełniające 

Wykaz literatury (855)

Skorowidz (872)

Podstawy elektroakustyki Zbigniew Żyszkowski wydanie 1966

Zbigniew Żyszkowski nota biograficzna

Zbigniew Żyszkowski nota na obwolucie

Powiązane:

1. Podstawy elektroakustyki Zbigniew Żyszkowski wydanie 1953
2. Podstawy elektroakustyki Zbigniew Żyszkowski wydanie 1966
3. Podstawy elektroakustyki Zbigniew Żyszkowski wydanie 1984

Podstawy elektroakustyki Zbigniew Żyszkowski wydanie 1984

Wydanie trzecie

 

"W książce przedstawiono zasady wytwarzania, przetwarzania, zapisywania i odtwarzania dźwięku oraz omówiono przetworniki elektro-mechano-akustyczne i urządzenia elektroakustyczne. Podano również podstawowe wiadomości o instrumentach muzycznych, mowie i słuchu, izolacji akustycznej i akustyce wnętrz. Książka jest przeznaczona dla studentów wyższych szkół technicznych oraz będzie przydatna dla inżynierów zajmujących się projektowaniem i badaniem przetworników i urządzeń elektroakustycznych."

Zbigniew Żyszkowski Podstawy elektroakustyki. Przedmowa

 

Spis treści
 

Przedmowa do wydania trzeciego  13
Wykaz ważniejszych oznaczeń  14
1. Wprowadzenie  17
1.1. Rys historyczny akustyki i elektroakustyki 17 
1.2. Powiązania akustyki z innymi naukami 21
1.3. Znaczenie i rola elektroakustyki 22
2. Zasady ruchu falowego  24
2.1. Istota mchu falowego 24
2.2. Rodzaje fal 25
2.3. Wykres ruchu cząstki 25
2.4. Zasada Huygensa 26
2.5. Prawo odwrotności kwadratów 27
2.6. Odbicie fal 27
2.7. Załamanie fal 28
2.8. Interferencja i nakładanie się fal 29
2.9. Uginanie się fal 30
2.10. Obserwowanie i fotografowanie rozchodzenia się fal 32
3. Drgania punktu materialnego  37
3.1. Drgania okresowe 37
3.2. Ruch sinusoidalny punktu 37
3.3. Energia drgań sinusoidalnych 40
3.4. Drgania tłumione 41
3.5. Drgania wymuszone. Rezonans 44
3.6. Rezonans przesunięcia 46
3.7. Rezonans prędkości 47
3.8. Praca potrzebna do podtrzymania drgań 48
3.9. Drgania niesinusoidalne 49
3.10. Drgania układów nielinearnych 50
Literatura 52
4. Fale dźwiękowe 53
4.1. Równanie ruchu falowego 53
4.2. Fale sinusoidalnie zmienne 55
4.3. Równanie fali dźwiękowej 56
4.4. Równanie fali płaskiej 60
4.5. Równanie fali kulistej 61
4.6. Prędkość rozchodzenia się silnych dźwięków 63
4.7. Odbicie fal dźwiękowych 64
4.8. Przechodzenie dźwięku między środowiskami 68
4.9. Energia zawarta w fali. Natężenie dźwięku 69
4.10. Zjawisko Dopplera 71
4.11. Załamanie i uginanie się fal dźwiękowych 72
4.12. Fale sprężyste w ciałach stałych 75
Literatura 79
5. Analogie między układami elektrycznymi, mechanicznymi i akustycznymi  80
5.1. Wstęp 80
5.2. Źródła elektryczne, mechaniczne i akustyczne 81
5.3. Elementy układów mechanicznych i akustycznych 82
5.3.1. Elementy bezwładnościowe 83
5.3.2. Elementy podatnościowe 86
5.3.3. Elementy stratnościowe 88
5.4. Schematy układów mechanicznych i akustycznych 90
5.5. Analogie między wielkościami elektrycznymi, mechanicznymi i akustycznymi 92
5.6. Schemat elektryczny dźwigni 99
5.7. Dwójniki elektryczne, mechaniczne i akustyczne 101
5.8. Czwórniki elektryczne, mechaniczne i akustyczne 101
5.8.1. Korektor tłumieniowy 104
5.8.1.1. Korektor równoległy 104
5.8.1.2. Korektor szeregowy 104
5.8.2. Filtry falowe 105
5.8.2.1. Filtr dolnoprzepustowy 107
5.8.2.2. Filtr górnoprzepustowy 107
5.8.2.3. Filtr środkowoprzepustowy 108
5.8.2.4. Filtr środkowozaporowy 108
5.8.3. Tłumiki 109
Literatura 109
6. Szczególne układy akustyczne 111
6.1. Rezonator komorowy 111
6.2. Rezonatory sprzężone 113
6.3. Rury 114
6.4. Rury stratne 115
6.5. Cienka rurka 117
6.6. Cienka szczelina 117
6.7. Płyta perforowana 117
6.8. Tuba 118
6.8.1. Tuba wykładnicza 120
6.8.2. Tuba wykładnicza nieskończenie długa 125
6.8.3. Tuba stożkowa 126
6.8.4. Tuba stożkowa nieskończenie długa 127
6.8.5. Tuba paraboliczna nieskończenie długa 127
6.8.6. Tuba hiperboliczna nieskończenie długa 128
6.8.7. Konstruowanie tub wykładniczych 128
6.8.8. Tuby wykładnicze wieloczłonowe 130
6.9. Łączniki wykładnicze 131
Literatura 132
7. Drgania brył 133
7.1. Wstęp 133
7.2. Układ materialny o dwóch stopniach swobody 134
7.3. Układ o n stopniach swobody 138
7.4. Drgania strun 139
7.5. Drgania prętów 142
7.5.1. Drgania poprzeczne prętów 142
7.5.1.1. Pręt zaciśnięty na jednym końcu 145
7.5.1.2. Pręt zaciśnięty na obu końcach i pręt swobodny 146
7.5.1.3. Pręt podparty na obu końcach 146
7.5.2. Drgania podłużne prętów 147
7.5.3. Drgania wirowe prętów 148
7.6. Drgania membran 148
7.6.1. Membrana napięta 149
7.6.2. Membrana zaciśnięta 153
7.6.3. Membrana podparta 155
7.6.4. Membrana stożkowa 156
7.7. Drgania w komorach 158
7.7.1. Drgania w komorach walcowych 159
7.7.2. Drgania w komorach kulistych 162
7.7.3. Drgania w komorach prostopadłościennych 163
Literatura 165
8. Promieniowanie źródeł dźwięku 166
8.1. Wstęp 166
8.2. Źródło punktowe pulsujące 168
8.3. Źródło dipolowe 170
8.4. Źródła liniowe 171
8.5. Kula pulsująca 174
8.6. Kula drgająca 176
8.7. Tłok kołowy drgający w nieskończenie wielkiej odgrodzie 177
8.8. Tłok kołowy drgający na końcu długiej rury 182
8.9. Tłok kołowy swobodny 184
8.10. Tłok prostokątny drgający w nieskończenie wielkiej odgrodzie 184
8.11. Promieniowanie tuby wykładniczej 185
8.12. Promieniowanie tuby wielodrożnej 188
8.13. Promieniowanie głośnika stożkowego 191
8.14. Promieniowanie układów głośników otwartych. Wzajemna impedancja promieniowania 194
8.15. Współczynnik kierunkowości i zysk kierunkowości źródła 196
Literatura 197
9. Instrumenty muzyczne 198
9.1. Wiadomości wstępne 198
9.2. Instrumenty strunowe 201
9.2.1. Instrumenty ze struną pobudzaną szarpnięciem 201
9.2.2. Instrumenty ze struną pobudzaną smyczkiem 203
9.2.3. Instrumenty ze struną pobudzaną uderzeniem 205
9.3. Organy 206
9.4. Instrumenty drewniane dęte 210
9.5. Instrumenty metalowe dęte 212
9.6. Instrumenty perkusyjne 212
9.7. Instrumenty elektroniczne 214
9.8. Poziomy średnie i szczytowe dźwięków muzycznych 217
Literatura 217
10. Mowa ludzka 218
10.1. Wstęp 218
10.2. Organ mowy 218
10.3. Samogłoski 219
10.4. Spółgłoski 222
10.5. Moc akustyczna mowy 222
10.6. Rozkład poziomów natężenia dźwięków mowy 223
10.7. Charakterystyki kierunkowości ust 226
Literatura 226
11. Słuch 227
11.1. Budowa ucha 227
11.2. Teorie słyszenia 229
11.3. Granice i powierzchnia słyszalności 231
11.4. Wysokość tonu 233
11.5. Natężenie dźwięku, głośność 233
11.6. Głośność pasm szumu białego 238
11.7. Głośność impulsów dźwiękowych 241
11.8. Głośność dźwięków złożonych 241
11.9. Odczuwanie zmiany wysokości tonu 244
11.10. Zależność wysokości tonu od natężenia dźwięku 245
11.11. Odczuwanie zmiany szerokości pasma przepustowego 246
11.12. Tony subiektywne 247
11.13. Szum i hałas 248
11.14. Zagłuszanie dźwięku 251
11.15. Umiejscawianie źródła dźwięku 254
11.16. Odczuwanie względnych opóźnień dźwięków 256
11.17. Dane akustyczne ucha 257
11.18. Głuchota 258
Literatura 260
12. Ocena jakości odtwarzania dźwięków  262
12.1. Wstęp 262
12.2. Cechy dźwięków mowy i muzyki 262
12.3. Czynniki wpływające na jakość odtwarzanych dźwięków 265
12.4. Ocena jakości odtwarzanej mowy 266
12.5. Ocena jakości odtwarzania muzyki 273
12.5.1. Kryteria oceny jakości muzyki 273
12.5.2. Wpływ zniekształceń nielinearnych na jakość muzyki 276
Literatura 277
13. Przetworniki elektromechaniczne 278
13.1. Wstęp 278
13.2. Teoria czwórnikowa elektromechanicznych przetworników odwracalnych 279
13.3. Teoria dwójnikowa elektromechanicznych przetworników odwracalnych 281
13.4. Przetworniki magnetyczne 285
13.4.1. Przetwornik magnetoelektryczny 285
13.4.2. Przetwornik elektromagnetyczny z kotwicą swobodną 286
13.4.3. Przetwornik elektromagnetyczny z kotwicą zrównoważoną 288
13.5. Przetwornik elektrostatyczny 291
13.6. Przetwornik piezoelektryczny 294
13.7. Przetwornik elektronowy 302
13.8. Przetwornik stykowy 304
13.8.1. Rys historyczny 304
13.8.2. Budowa przetwornika 304
13.8.3. Zasada działania 305
13.8.4. Siła elektromotoryczna przemienna komory 306
13.8.5. Rezystancja komory 308
13.8.6. Szum komory proszkowej 308
13.8.7. Próg czułości komory 309
13.8.8. Wpływ temperatury wyżarzania proszku 309
Literatura 309
14. Głośniki otwarte 311
14.1. Wstęp 311
14.2. Głośnik jednomembranowy jednocewkowy 312
14.2.1. Poziom sprawności głośnika przy małych częstotliwościach 315
14.2.2. Poziom sprawności głośnika przy rezonansie membrany 316
14.2.3. Poziom sprawności głośnika przy średnich częstotliwościach 317
14.2.4. Poziom sprawności głośnika przy dużych częstotliwościach 321
14.2.5. Ogólne dane głośników 321
14.2.6. Przykład obliczenia charakterystyki poziomu sprawności głośnika 321
14.3. Ograniczenia akustycznej mocy promieniowanej 323
14.4. Zależność między poziomem mocy promieniowanej przez głośnik a poziomem ciśnienia akustycznego 324
14.5. Wpływ wysokości stożka membrany na charakterystykę skuteczności 326
14.6. Sposoby rozszerzenia zakresu przetwarzania 326
14.6.1. Zespoły głośników jednocewkowycb jednomembranowych 326
14.6.2. Głośniki wielomembranowe i wielocewkowe 328
14.6.2.1. Głośnik dwumembranowy jednocewkowy 328
14.6.2.2. Głośnik jednomembranowy dwucewkowy 330
14.6.2.3. Głośnik dwumembranowy dwucewkowy 330
14.7. Głośniki z ujemnym sprzężeniem zwrotnym 331
14.8. Odtwarzanie stanów nieustalonych 332
14.9. Zniekształcenia nielinearne 334
14.9.1. Zniekształcenia spowodowane nielinearnością podatności zawieszeń 334
14.9.2. Zniekształcenia spowodowane niejednorodnością pola magnetycznego w szczelinie 336
14.9.3. Zniekształcenia modulacji częstotliwości 337
14.9.4. Zniekształcenia spowodowane nielinearnością podatności powietrza 338
14.10. Elementy konstrukcyjne głośników stożkowych 339
14.10.1. Membrana 339
14.10.2. Zawieszenie membrany 341
14.10.3. Zawieszenie cewki 343
14.10.4. Cewka drgająca 343
14.10.5. Układ magnetyczny 343
14.10.6. Rozpraszacz dźwięku 344
14.11. Głośnik elektrostatyczny 344
14.12. Zwrotnice elektryczne 346
Literatura 350
15. Obudowy głośników otwartych 351
15.1. Wstęp 351
15.2. Odgroda 351
15.3. Obudowa otwarta 354
15.4. Obudowa zamknięta 357
15.5. Obudowa z otworem 360
15.6. Obudowa z otworem stratnym 370
15.7. Obudowa labiryntowa 372
15.8. Obudowa tubowa 372
15.9. Obudowa krótkotubowa 374
15.10. Obudowa dzwonowa 375
15.11. Obudowa podziemna 375
15.12. Kolumna głośnikowa 376
Literatura 377
16. Głośniki tubowe 379
16.1. Wstęp 379
16.2. Sprawność głośnika tubowego 380
16.3. Rodzaje głośników tubowych 385
16.3.1. Głośnik tubowy do odtwarzania średnich częstotliwości 385
16.3.2. Głośnik tubowy do odtwarzania dużych częstotliwości 387
16.3.3. Głośnik z tubą szerokowlotową 387
16.3.4. Głośnik tubowy w obudowie z otworem 388
16.3.5. Głośnik w obudowie tubowej dwustronnej 389
16.3.6. Jednopasmowy zespół głośników tubowych 390
16.3.7. Dwupasmowy zespół głośników tubowych 390
16.3.8. Zespoły głośników tubowych i stożkowych 391
16.4. Inne rodzaje głośników tubowych 392
16.4.1. Głośnik pneumatyczny 392
16.4.2. Głośnik jonowy 393
16.5. Ograniczenie największej akustycznej mocy promieniowanej 394
16.5.1. Ograniczenia amplitudy wychylenia membrany 394
16.5.2. Ograniczenia wzrostu temperatury cewki drgającej 394
16.6. Zniekształcenia nielinearne 395
16.6.1. Zniekształcenia spowodowane nielinearnością podatności powietrza 395
16.6.2. Zniekształcenia spowodowane zmianami objętości komory sprzęgającej 396
16.7. Elementy konstrukcyjne głośników tubowych 397
16.7.1. Membrana 397
16.7.2. Zawieszenie membrany 397
16.7.3. Cewka drgająca 397
16.7.4. Układ magnetyczny 398
16.7.5. Korektor fazy 398
16.7.6. Tuba 398
Literatura 399
17. Słuchawki 400
17.1. Wiadomości wstępne 401
17.2. Słuchawka elektromagnetyczna 402
17.3. Słuchawka magnetoelektryczna cewkowa 411
17.4. Słuchawka piezoelektryczna 412
Literatura 414
18. Mikrofony 415
18.1. Rodzaje i podział mikrofonów 415
18.2. Mikrofony wszechkierunkowe 422
18.2.1. Mikrofony stykowe 422
18.2.2. Mikrofony magnetyczne 428
18.2.2.1. Mikrofon magnetoelektryczny cewkowy 428
18.2.2.2. Mikrofon magnetoelektryczny wstęgowy 430
18.2.2.3. Mikrofon elektromagnetyczny 432
18.2.3. Mikrofony elektrostatyczne 432
18.2.3.1. Mikrofony elektrostatyczne o polaryzacji obcej 432
18.2.3.2. Mikrofony elektrostatyczne elektretowe 440
18.2.4. Mikrofony piezoelektryczne 441
18.2.4.1. Mikrofon komórkowy 441
18.2.4.2. Mikrofon membranowy 442
18.2.5. Mikrofon elektronowy 442
18.3. Mikrofony dwukierunkowe 444
18.3.1. Mikrofon magnetoelektryczny wstęgowy 444
18.3.2. Mikrofon elektrostatyczny 448
18.3.3. Mikrofony stykowe 450
18.3.3.1. Mikrofon dipolowy 450
18.3.3.2. Mikrofon różnicowy 451
18.3.4. Mikrofony gradientowe wyższego rzędu 451
18.4. Mikrofony jednokierunkowe 452
18.4.1. Mikrofony jednokierunkowe podwójne 452
18.4.2. Mikrofony jednokierunkowe pojedyncze 452
18.4.2.1. Mikrofon elektrostatyczny 453
18.4.2.2. Mikrofon magnetoelektryczny wstęgowy 455
18.4.2.3. Mikrofon magnetoelektryczny cewkowy 457
18.5. Mikrofony o regulowanej kierunkowości 458
18.6. Mikrofony wybitnie jednokierunkowe 461
18.7. Mikrofony krtaniowe 464
18.8. Osłony przeciwwiatrowe 465
18.9. Szumy mikrofonów 465
Literatura 466
19. Zapisywanie i odczytywanie dźwięku 467
19.1. Wstęp 467
19.2. Mechaniczne zapisywanie dźwięku na płytach 469
19.2.1. Rodzaje zapisywania 469
19.2.2. Materiały stosowane do zapisywania 473
19.2.3. Rylec 473
19.2.4. Parametry zapisywania 474
19.2.5. Korekcja zapisywania 477
19.2.6. Wycinacze478
19.2.7. Zapisywacze 481
19.2.8. Produkcja płyt twardych 482
19.3. Odczytywanie dźwięku z płyt 484
19.3.1. Igła gramofonowa 485
19.3.2. Głowice akustyczne 486
19.3.3. Głowica elektromagnetyczna 488
19.3.4. Głowica magnetoelektryczna cewkowa 490
19.3.5. Głowica piezoelektryczna 491
19.3.6. Głowica elektronowa 493
19.3.7. Stereofoniczna głowica piezoelektryczna 493
19.3.8. Czynniki wpływające na jakość odtwarzania 495
19.4. Optyczne zapisywanie dźwięku 499
19.4.1. Zapisywanie powierzchniowe 500
19.4.2. Zapisywanie gęstościowe 501
19.4.3. Niezniekształcające i bezszumowe zapisywanie powierzchniowe 502
19.4.4. Niezniekształcające i bezszumowe zapisywanie gęstościowe 505
19.4.5. Ślad wielokrotny 505
19.4.6. Zapisywanie wielokanałowe 506
19.5. Optyczne odczytywanie dźwięku 506
19.5.1. Odczytywacze optyczne 507
19.5.2. Czynniki wpływające na jakość optycznego odtwarzania 507
19.6. Magnetyczne zapisywanie dźwięku 509
19.6.1. Rodzaje zapisywania 510
19.6.2. Metody zapisywania 510
19.6.3. Materiały stosowane do zapisywania magnetycznego 512
19.6.4. Głowice 513
19.6.5. Czynniki wpływające na jakość zapisu 515
19.7. Magnetyczne odczytywanie dźwięku 518
19.7.1. Czynniki wpływające na skuteczność odczytywania 518
19.7.2. Czynniki wpływające na jakość odtwarzania 521
19.8. Zastosowanie zapisywania magnetycznego w kinematografii 522
Literatura 524
20. Pochłanianie dźwięku i izolacja akustyczna 526
20.1. Wstęp 526
20.2. Pochłanianie dźwięku w środowisku gazowym 527
20.3. Pochłanianie dźwięku przez materiały i ustroje 528
20.3.1. Pochłanianie dźwięku przez materiały porowate 528
20.3.2. Pochłanianie dźwięku przez ustroje sprężyste 534
20.3.3. Pochłanianie dźwięku przez rezonatory komorowe 536
20.3.4. Pochłanianie dźwięku przez ustroje z płytami perforowanymi 537
20.3.5. Pogłosowy współczynnik pochłaniania dźwięku 541
20.4. Specjalne ustroje dźwiękochłonne 541
20.4.1. Pochłaniacz przestrzenny 541
20.4.2. Pochłaniacz elektroniczny 542
20.5. Przenoszenie dźwięków zakłócających 542
20.6. Przenoszenie dźwięku przez pojedynczą przegrodę 542
20.7. Przenoszenie dźwięku przez przegrodę dwuściankową 545
20.8. Przenoszenie dźwięku przez przegrodę wielościankową 547
Literatura 547
21. Akustyka wnętrz 548
21.1. Rozchodzenie się dźwięku w pomieszczeniu zamkniętym 548
21.2. Narastanie i zanikanie dźwięku w pomieszczeniach 549
21.3. Czas pogłosu 553
21.4. Współczynnik pochłaniania dźwięku 554
21.5. Najkorzystniejszy czas pogłosu 554
21.6. Wytyczne budowy pomieszczeń 557
21.6.1. Sale teatralne 557
21.6.2. Studia radiowe 558
21.6.3. Studia filmowe i telewizyjne 559
21.6.4. Studia do nagrywania dźwięku 560
21.6.5. Pomieszczenia mieszkalne 561
Literatura 561
22. Urządzenia elektroakustyczne 563
22.1. Wiadomości wstępne 563
22.2. Podział urządzeń według liczby kanałów 563
22.3. Podział urządzeń według zastosowań 566
22.4. Urządzenia monofoniczne 569
22.4.1. Urządzenia dźwiękoodbiorcze 569
22.4.1.1. Wpływ pogłosu 569
22.4.1.2. Ustawienie mikrofonu względem źródła 571
22.4.1.3. Ustawienie mikrofonów względem głośników 573
22.4.2. Urządzenia dźwiękonadawcze 573
22.4.2.1. Wybór głośnika 574
22.4.2.2. Potrzebna moc akustyczna 576
22.4.2.3. Urządzenia dźwiękonadawcze w pomieszczeniach mieszkalnych 577
22.4.2.4. Urządzenia dźwiękonadawcze w małych salach 578
22.4.2.5. Urządzenia dźwiękonadawcze w dużych salach 579
22.4.2.6. Urządzenia dźwiękonadawcze w dużych pomieszczeniach o zlej akustyce 580
22.4.2.7. Urządzenia dźwiękonadawcze w salach teatralnych 582
22.4.2.8. Urządzenia dźwiękonadawcze na otwartym powietrzu 585
22.5. Urządzenia stereofoniczne 589
22.5.1. Urządzenia dźwiękoodbiorcze 589
22.5.1.1. Układ ze sztuczną głową 589
22.5.1.2. Układ A — B 589
22.5.1.3. Układ X - Y 590
22.5.1.4. Układ M-S 591
22.5.2. Urządzenia dźwiękonadawcze 593
22.6. Urządzenia pseudostereofoniczne 594
22.7. Urządzenia kwadrofoniczne 595
22.7.1. Urządzenia dźwiękoodbiorcze 596
22.7.2 Urządzenia dźwiękonadawcze 597
22.8. Specjalne urządzenia elektroakustyczne 597
22.8.1. Urządzenia ambiofoniczne 597
22.8.2. Urządzenia do wytwarzania sztucznego pogłosu 599
22.8.3. Kompresor 600
22.8.4. Ogranicznik wzmocnienia 601
22.8.5. Ekspander 601
22.9. Akustyczne sprzężenie zwrotne 601
Literatura 605
23. Dodatek 607
23.1. Podstawowe pojęcia akustyczne i ich definicje 607
23.2. Tablice uzupełniające 611
Skorowidz 615

 

Wspomnienia współpracownika

Zbigniew Żyszkowski biografia autorstwa Wojciecha Majewskiego:

"Zbigniew Żyszkowski urodził się 10 czerwca 1910 r. w Warszawie. Po ukończeniu gimnazjum im. A. Mickiewicza rozpoczął studia na Wydziale Elektrycznym Politechniki Warszawskiej, które ukończył w 1934 roku, uzyskując stopień inżyniera elektryka. Podjął pracę w Państwowych Zakładach Tele- i Radiotechnicznych w Warszawie, gdzie jako pierwsze zadanie otrzymał opracowanie słuchawki telefonicznej. Elektroakustyka jako nauka stawiała wtedy dopiero pierwsze kroki i studia nad przydzielonym zadaniem musiał rozpoczynać od podstaw. Jego zainteresowanie akustyką wzrosło po znalezieniu wielu formalnych analogii między zjawiskami akustycznym a elektrycznymi oraz sposobami ich traktowania. To zainteresowanie i zamiłowanie do elektroakustyki nie opuściło go już nigdy.

Pracę w PZTiR, gdzie w 1938 r. został kierownikiem działu elektroakustyki, obejmującego problematykę badań i konstrukcji mikrofonów, słuchawek i głośników, przerwał wybuch wojny w 1939 r. W 1940 r. znalazł się w Wielkiej Brytanii jako żołnierz Wojska Polskiego. Po przejściu przeszkolenia spadochronowego zostaje oddelegowany do Armii Brytyjskiej w Londynie, przy czym w 1942 r. zostaje przeniesiony do Wojskowego Instytutu Łączności, gdzie zajmuje się konstrukcją urządzeń radarowych. Jednocześnie, korzystając z dostępu do najnowszej literatury fachowej, rozpoczyna samodzielne studia nad teorią układów akustycznych. Duże podobieństwo formalne układów akustycznych i elektrycznych skłania go do zajęcia się teorią układów elektrycznych, której opanowanie okazało się bardzo pomocne w Jego dalszej pracy.

Do kraju wraca w połowie 1946 r. Zatrzymuje się najpierw w Łodzi i Krakowie, a od początku 1947 r. rozpoczyna pracę na Wydziale Mechaniczno-Elektrotechnicznym Politechniki Wrocławskiej, spodziewając się, że będzie mógł kontynuować prace naukowe z zakresu akustyki i elektroakustyki. Niestety, akustyka była w tym okresie niedoceniana i traktowana jako nauka drugorzędna o małym znaczeniu gospodarczym. Zajmuje się więc telekomunikacją, a w szczególności teletransmisją, pracując najpierw jako adiunkt w Katedrze Teletechniki, a następnie od 1950 r. jako zastępca profesora i kierownik Katedry Techniki Przenoszenia Przewodowego, przemianowanej w 1953 r. na Katedrę Teletransmisji Przewodowej, przy czym w 1954 r. zostaje profesorem nadzwyczajnym. W związku ze swoją działalnością dydaktyczną i prowadzeniem wykładów z telekomunikacji i teletransmisji przewodowej pisze kilka książek, głównie o charakterze podręcznikowym. Nie zaniedbuje jednak działalności naukowej w swojej umiłowanej specjalności – elektroakustyce. W tym czasie główny przedmiot jego zainteresowań naukowych stanowi zagadnienie transmisji sygnałów akustycznych oraz teoria przetworników elektroakustycznych. Opracowuje metody analizy właściwości akustycznych przetworników. Głęboka znajomość dwóch dyscyplin naukowych – teletransmisji i elektroakustyki pozwala Profesorowi Żyszkowskiemu na przejrzyste przedstawienie matematyczne transmisyjnych właściwości układów elektroakustycznych, co znajduje swoje odzwierciedlenie w wydanej w 1953 r. książce „Podstawy Elektroakustyki”. Książka ta, będąca bardzo obszerną monografią, nie mającą w swoim czasie odpowiednika w światowej literaturze przedmiotu, stanowiła najbardziej twórcze dzieło prof. Żyszkowskiego. Doczekała się trzech wydań (drugie wydanie w 1966 r., a trzecie, unowocześnione i poprawione, w 1984 r.). Kilkadziesiąt pokoleń studentów korzystało z tej książki w czasie swoich studiów, a metody obliczeniowe zawarte w tym dziele były wykorzystywane przez konstruktorów aparatury elektroakustycznej w przemyśle i stanowiły punkt wyjścia dla wielu prac naukowych wykonanych pod kierunkiem Profesora w Katedrze Teletransmisji Przewodowej i poza Politechniką Wrocławską.

 
W związku z utworzeniem z dniem 1 września 1952 roku Wydziału Łączności prof. Żyszkowski przechodzi na ów Wydział i zostaje jego pierwszym Dziekanem (lata 1952-1954). Dziekanem Wydziału Łączności, przemianowanym w 1966 roku na Wydział Elektroniki, był również w latach 1960-1968. W latach 1958-1959 był Prorektorem Politechniki Wrocławskiej. Z Jego inicjatywy w 1968 r. powstał Instytut Telekomunikacji i Akustyki. Był jego pierwszym dyrektorem (lata 1960-1968) oraz kierownikiem Zakładu Elektroakustyki.

 
W 1980 r. przeszedł na emeryturę, ale nie zaniechał działalności naukowej, o czym m.in. świadczy wydana w 1987 r. książka „Miernictwo Akustyczne”.

 
Prof. Z. Żyszkowski wypromował 12 doktorów nauk technicznych. Wśród Jego wychowanków czterech zostało profesorami, zaś trzech doktorami habilitowanymi. Tytuły profesorskie i stopnie doktora habilitowanego mają już wychowankowie doktorów wypromowanych przez prof. Żyszkowskiego. Profesor Zbigniew Żyszkowski jest więc twórcą wrocławskiej szkoły naukowej elektroakustyki.

Za swoją działalność został odznaczony Krzyżem Kawalerskim i Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, Medalem Komisji Edukacji Narodowej i tytułem Zasłużonego Nauczyciela. Został wpisany na listę zasłużonych dla Politechniki Wrocławskiej.

Zmarł 28 września 1988 r. Jest pochowany na cmentarzu przy ul. Grabiszyńskiej we Wrocławiu. Dla uczczenia Jego pamięci sala konferencyjna 105 w budynku C5 Instytutu Telekomunikacji, Teleinformatyki i Akustyki została nazwana imieniem profesora Zbigniewa Żyszkowskiego.

Opracował: Wojciech Majewski
Wrocław, październik 2009 r.
 

Źródła:

1. Dokumenty w Archiwum Politechniki Wrocławskiej
2. 50 lat Wydziału Elektroniki Politechniki Wrocławskiej. Oficyna Wydawnicza PWr., Wrocław 2003
3. Wspomnienia z bezpośredniej współpracy z Profesorem."
   

Powiązane:

1. Podstawy elektroakustyki Zbigniew Żyszkowski wydanie 1953
2. Podstawy elektroakustyki Zbigniew Żyszkowski wydanie 1966
3. Podstawy elektroakustyki Zbigniew Żyszkowski wydanie 1984

Podstawy elektroakustyki Zbigniew Żyszkowski wydanie 1953

Wydanie pierwsze

"Książka zawiera metodyczne wyłożenie zasad wytwarzania, przetwarzania, zapisywania i odtwarzania dźwięków oraz rozważania teoretyczne i dane praktyczne, dotyczące elementów urządzeń akustycznych i elektroakustycznych. Ponadto zawiera podane w zwięzły sposób wiadomości o instrumentach muzycznych, o mowie i słuchu ludzkim, o akustyce wnętrz oraz o pomiarach wielkości akustycznych i pomiarach właściwości części składowych układów elektroakustycznych. Książka przeznaczona jest dla magistrów-inżynierów, inżynierów i techników. Może również służyć jako podręcznik dla studentów wyższych zakładów naukowych technicznych o poziomie inżynierskim i magisterskim."

Podstawy elektroakustyki Zbigniew Żyszkowski wyd. 1953

Spis treści (od 12 rozdziału skrót)

1. Zasady ruchu falowego
1.1. Istota ruchu falowego
1.2. Rodzaje fal
1.3. Wykres ruchu cząsteczki
1.4. Zasada Huygensa
1.5. Prawo odwrotności kwadratów
1.6. Odbicie fal
1.7. Załamanie fal
1.8. Interferencja i nakładanie się fal
1.9. Uginanie się fal
1.10. Obserwowanie i fotografowanie rozchodzenia się fal
2. Drgania punktu materialnego
2.1. Drgania okresowe
2.2. Ruch sinusoidalny prosty punktu
2.3. Energia drgań sinusoidalnych prostych
2.4. Drgania tłumione
2.5. Drgania wymuszone. Rezonans
2.6. Rezonans wychylenia
2.7. Rezonans prędkości
2.8. Praca potrzebna do podtrzymania drgań
3. Fale dźwiękowe
3.1. Równanie ruchu falowego
3.2. Fale sinusoidalnie zmienne
3.3. Równanie fali dźwiękowej
3.4. Równanie fali płaskiej
3.5. Równanie fali kulistej
3.6. Prędkość rozchodzenia się silnych dźwięków
3.7. Odbicie fal dźwiękowych
3.8. Przechodzenie dźwięku z jednego ośrodka do drugiego
3.9. Energia zawarta w fali. Natężenie dźwięku
3.10. Zjawisko Dopplera
3.11. Załamanie i uginanie się fal dźwiękowych
3.12. Pochłanianie dźwięku w ośrodku gazowym
3.13. Pochłanianie dźwięku przez materiały porowate
3.14. Pochłanianie dźwięku przez materiały sprężyste
3.15. Fale dźwiękowe w ciałach stałych
4. Analogia między układami elektrycznymi, mechanicznymi i akustycznymi
4.1. Wstęp
4.2. Oporność mechaniczna
4.3. Oporność akustyczna
4.4. Elementy akustyczne
4.4.1. Masa akustyczna
4.4.2. Podatność akustyczna
4.4.3. Oporność akustyczna strat
4.5. Symbole rysunkowe
4.6. Zasady tworzenia układów analogicznych
4.7. Układy elektryczne, mechaniczne i akustyczne o jednym stopniu swobody
4.8. Układy elektryczne, mechaniczne i akustyczne o dwóch stopniach swobody
4.9. Układy elektryczne, mechaniczne' i akustyczne o trzech stopniach swobody
4.10. Czwórniki elektryczne, mechaniczne i akustyczne
4.10.1. Czwórniki mające tylko ramię równoległe
4.10.1.1. Ramię z indukcyjnością lub z jej odpowiednikami
4.10.1.2. Ramię z pojemnością lub z jej odpowiednikami
4.10.1.3. Ramię z indukcyjnością i pojemnością lub z ich odpowiednikami, połączonymi szeregowo
4.10.1.4. Ramię z indukcyjnością i pojemnością lub z ich odpowiednikami, połączonymi równolegle
4.10.2. Czwórniki mające tylko ramię szeregowe
4.10.2.1. Ramię z indukcyjnością lub z jej odpowiednikami
4.10.2.2. Ramię z pojemnością lub z jej odpowiednikami
4.10.2.3. Ramię z indukcyjnością i pojemnością lub z ich odpowiednikami, połączonymi szeregowo
4.10.2.4. Ramię z indukcyjnością i pojemnością lub z ich odpowiednikami, połączonymi równolegle
4.10.3. Filtry falowe
4.10.3.1. Filtr dolnoprzepustowy
4.10.3.2. Filtr górnoprzepustowy
4.10.3.3. Filtr środkowoprzepustowy
4.10.3.4. Filtr środkowozaporowy
4.10.4. Tłumiki
5. Szczególne układy akustyczne
5.1. Rezonator komorowy
5.2. Rezonatory sprzężone
5.3. Rury
5.4. Rury stratne
5.5. Cienka rurka
5.6. Cienka szczelina
5.7. Tuba
5.7.1.. Tuba wykładnicza
5.7.2. Tuba wykładnicza nieskończenie długa
5.7.3. Tuba stożkowa
5.7.4. Tuba stożkowa nieskończenie długa
5.7.5. Konstruowanie tub wykładniczych
5.8. Tuby wykładnicze wieloczłonowe
5.9. Łączniki wykładnicze
6. Drgania brył
6.1. Wstęp
6.2. Układ materialny o dwóch stopniach swobody
6.3. Układ o n stopniach swobody
6.4. Drgania strun
6.5. Drgania prętów
6.5.1. Drgania poprzeczne prętów
6.5.1.1. Pręt zaciśnięty na jednym końcu
6.5.1.2. Pręt zaciśnięty z obu końców i pręt swobodny
6.5.1.3. Pręt podparty z obu końców
6.5.2. Drgania podłużne prętów
6.5.3. Drgania skrętne prętów
6.6. Drgania membran
6.6.1. Membrana napięta
6.6.2. Membrana zaciśnięta
6.6.3. Membrana podparta
6.6.4. Membrana stożkowa
6.7. Drgania w komorach
6.7.1. Drgania w komorach walcowych
6.7.2. Drgania w komorze kulistej
6.7.3. Drgania w komorze prostopadłościennej
7. Promieniowanie źródeł dźwięku
7.1. Wstęp
7.2. Źródło punktowe pulsujące
7.3. Źródło dipolowe
7.4. Kula pulsująca
7.5. Kula drgająca
7.6. Tłok drgający w nieskończenie wielkiej odgrodzie
7.7. Promieniowanie źródeł liniowych
7.8. Promieniowanie tuby wykładniczej
7.9. Promieniowanie tub wielodrożnych
7.10. Promieniowanie głośnika otwartego
7.11. Promieniowanie układów głośnikowych otwartych. Wzajemna oporność promieniowania
8. Instrumenty muzyczne
8.1. Wiadomości wstępne
8.2. Instrumenty strunowe
8.2.1. Instrumenty strunowe pobudzane szarpnięciem
8.2.2. Instrumenty strunowe pobudzane smyczkiem
8.2.3. Instrumenty o strunie pobudzanej uderzeniem
8.3. Organy
8.4. Instrumenty drewniane dęte
8.5. Instrumenty metalowe dęte
8.6. Instrumenty perkusyjne
8.7. Instrumenty elektryczne
9. Mowa ludzka
9.1. Wstęp
9.2. Organ głosu
9.3. Samogłoski
9.4. Spółgłoski
9.5. Zakresy mocy akustycznej mowy i śpiewu
9.6. Charakterystyki kierunkowości ust
9.7. Wpływ pasma przenoszenia na energię i zrozumiałość mowy
10. Słuch
10.1. Budowa ucha
10.2. Teorie słyszenia
10.3. Granice i powierzchnia słyszalności
10.4. Natężenie dźwięku, głośność
10.5. Zakres częstotliwości i natężeń dźwięków mowy i muzyki
10.6. Odczuwanie zmiany wysokości tonu
10.7. Zależność wysokości tonu od natężenia dźwięku
10.8. Odczuwanie zmiany szerokości pasma przepuszczania
10.9. Słyszenie dudnień
10.10. Nieliniowość ucha
10.11. Zagłuszanie dźwięku
10.12. Wpływ zniekształceń nieliniowych na jakość odtwarzania mowy i muzyki
10.13. Właściwości kierunkowe ucha
10.14. Szum i hałas
10.15. Głuchota
10.16. Dane akustyczne ucha
11. Przetworniki elektromechaniczne
11.1. Wstęp
11.2. Przetworniki magnetyczne
11.2.1. Przetwornik magnetyczny o ruchomej cewce
11.2.2. Przetwornik magnetyczny o kotwicy swobodnej
11.2.3. Przetwornik magnetyczny o kotwicy zrównoważonej
11.3. Przetwornik pojemnościowy
11.4. Przetwornik piezoelektryczny
11.5. Przetwornik elektronowy
11.6. Przetwornik stykowy
11.6.1. Rys historyczny
11.6.2. Budowa przetwornika
11.6.3. Zasada działania
11.6.4. Siła elektromotoryczna zmienna komory
11.6.5. Oporność komory
11.6.6. Szumy komory węglowej
11.6.7. Próg czułości komory
11.6.8. Wpływ temperatury wyżarzania proszku
11.6.9. Wpływ wilgotności na oporność proszku
11.6.10. Wpływ ciśnienia powietrza na oporność komory
11.6.11. Analogia między komorą proszkową a lampą elektronową
12. Głośniki otwarte
13. Głośniki tubowe
14. Słuchawki
15. Mikrofony
16. Zapisywanie i odczytywanie dźwięku
17. Akustyka wnętrz
18. Urządzenia elektroakustyczne
19. Pomiary
20. Przypisy

Jeden z pionierów polskiej elektroakustyki 

Nota biograficzna za Wikipedią

"Zbigniew Marian Żyszkowski (ur. 6 czerwca 1910 w Warszawie, zm. 28 września 1988 we Wrocławiu) – profesor, inżynier elektroakustyk, pracownik naukowy Politechniki Wrocławskiej i twórca tutejszej szkoły elektroakustyki.

Po studiach, które ukończył przed II wojną światową na Politechnice Warszawskiej podjął w 1933 pracę w stołecznych Państwowych Zakładach Tele- i Radiotechnicznych, gdzie do wojny w 1939 zajmował się problemami związanymi z elektroakustyką. Po wybuchu wojny trafił do Anglii; tam od 1942 pracował w Instytucie Łączności Admiralicji Brytyjskiej.

Po powrocie do kraju w 1946 przyjechał do Wrocławia, gdzie podjął pracę jako adiunkt, a później zastępca profesora w Katedrze Teletransmisji Przewodowej (początkowo zwanej Katedrą Techniki Przenoszenia Przewodowego) utworzonej w 1950. Od 1958 do 1959 był prorektorem uczelni. Podczas wydarzeń Marca 1968, wraz z innymi profesorami ówczesnego Wydziału Łączności (później przekształconego w Wydział Elektroniki) – Marianem Suskim i Tadeuszem Tomankiewiczem – wziął udział w demonstracjach studenckich. Od 1968 był pierwszym dyrektorem (do 1977) Instytutu Telekomunikacji i Akustyki PWr, gdzie równocześnie (od 1968 do 1976) był kierownikiem Zakładu Elektroakustyki. Do emerytury, na którą przeszedł w 1985, prowadził Seminarium Elektroakustyki. W latach 1964–1981 należał do PZPR.

Członek Komitetu Akustyki Polskiej Akademii Nauk, odznaczony był m.in. Złotym Krzyżem Zasługi. Spośród licznych publikacji i dziesięciu książek, których był autorem, najważniejsza jest jego monografia "Podstawy elektroakustyki".

W grudniu 2005 sali konferencyjnej Rady Instytutu Telekomunikacji, Teleinformatyki i Akustyki (nr 105, I piętro w budynku C-5 przy ul. Janiszewskiego 7/9) nadano imię prof. Zbigniewa Żyszkowskiego.

W czasach PRL był odznaczony m.in.: Krzyżem Oficerskim i Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Złotym Krzyżem Zasługi, Medalem Komisji Edukacji Narodowej i Brązowym Medalem „Za zasługi dla obronności kraju”."

Powiązane:

1. Podstawy elektroakustyki Zbigniew Żyszkowski wydanie 1953
2. Podstawy elektroakustyki Zbigniew Żyszkowski wydanie 1966
3. Podstawy elektroakustyki Zbigniew Żyszkowski wydanie 1984

Zestawy głośnikowe Aleksander Witort wydanie 1986

Krótko na temat

 

"W książce podano podstawowe wiadomości o głośnikach i zestawach głośnikowych przeznaczonych do użytku domowego i do nagłośniania większych pomieszczeń. Omówiono różne typy głośników i różne rodzaje obudów stosowanych w zestawach głośnikowych, podano także zalecenia co do ich stosowania. Czytelnik znajdzie również wskazówki dotyczące wykonania zestawów głośnikowych we własnym zakresie.

Książka jest przeznaczona zarówno dla tych, którzy interesują się urządzeniami elektroakustycznymi, jak i tych, którzy zamierzają sami wykonać zestaw głośnikowy."

Zestawy głośnikowe Aleksander Witort

Spis treści:

Od Autora ... 7

1. Dźwięk i fale dźwiękowe ... 8
2. Głośniki ... 15
3. Zestawy głośnikowe ... 29
4. Zestawy głośnikowe zamknięte ... 36
5. Zestawy głośnikowe z otworem ... 39
6. Głośniki i zestawy tubowe oraz zestawy labiryntowe ... 45
7. Profesjonalne zestawy głośnikowe ... 50
8. Konstruowanie obudów ... 57
9. Filtry elektryczne zestawów głośnikowych ... 63
10. Projektowanie amatorskiego zestawu głośnikowego ... 76
11. Badanie i ocena zestawów głośnikowych ... 87

Dodatek. Dane techniczne głośników ZGW Tonsil ... 95

 

Trzeba to mieć

 

Niewielka książeczka wręcz broszura, a każdy amator hobbista, który interesuje się tematem vintage powinien ją mieć. Aleksander Witort to wspaniały popularyzator elektroakustyki potrafiący doskonale połączyć teorię z praktyką. Szczególną uwagę należy zwrócić na rozdziały od 8 do 10 gdzie zostały między innymi omówione obudowy i zwrotnice stosowane w zestawach firmy Tonsil. Dzięki temu można zrozumieć dlaczego zostały wykonane tak, a nie inaczej i docenić pracę ówczesnych konstruktorów.

 

Zamieszczone w publikacji schematy zwrotnic i objaśnienia do nich mogą posłużyć do odnowy starych zespołów głośnikowych  marki Tonsil jak i stanowić inspirację dla powstania własnych projektów w stylu vintage.

 

YouTube: Eddy Huntington - U.S.S.R. (hq)

Wprowadzenie do projektowania układów zwrotnic zestawów głośnikowych. Poradnik praktyczny

Wprowadzenie

Z autorem miałem przyjemność toczyć polemikę w komentarzach pod wpisem. Przyjąłem perspektywę historyczną jako, że słuchałem lat kiedy królowały "Altusy". Pan Tomasz zaprezentował współczesne bardziej powściągliwe spojrzenie.

Strona tytułowa książki Tomasza Łyska

Autor Tomasz Łysek

Nota o autorze

Z tyłu na okładce: "Magister inżynier Tomasz Łysek jest absolwentem Politechniki Poznańskiej. Na co dzień mieszka i pracuje we Wrześni jako elektronik. Jego zainteresowania naukowe koncentrują się na projektowaniu, konstrukcji i montażu układów elektronicznych, takich jak wzmacniacze lampowe, wzmacniacze tranzystorowe, filtry elektryczne, odbiorniki radiowe, generatory i wobulatory. W wolnym czasie zajmuje się renowacją polskich i radzieckich urządzeń elektronicznych wyprodukowanych w czasach socjalistycznych." 

Co w środku

Zawartość książki

Z tyłu na okładce: "Niniejszy poradnik został napisany z myślą o pasjonatach elektroniki i elektroakustyki pragnących samodzielnie zajmować się projektowaniem, pomiarami i montażem układów zwrotnic zestawów głośnikowych. Główną zaletą tej publikacji jest jej praktyczność wynikająca z opisu poszczególnych zagadnień w sposób przystępny, przy użyciu licznych przykładów. Książka stanowi doskonałą bazę do prowadzenia we własnym zakresie eksperymentów z różnymi rodzajami filtrów elektrycznych. Z uwagi na to, że tematyka zwrotnic pasywnych jest podejmowana w wielu publikacjach w sposób zdawkowy, a na forach internetowych występuje bardzo wiele sprzecznych ze sobą informacji na ten temat, tym bardziej warto zaopatrzyć się w to, swego rodzaju, kompendium wiedzy. Autor książki nie poprzestaje bowiem na zsyntetyzowaniu informacji teoretycznych dotyczących projektowania zwrotnic, ale idzie o krok dalej i opisuje konkretne zagadnienia praktyczne, z jakimi miał do czynienia podczas swojej kariery zawodowej. Publikacja wychodzi naprzeciw zapotrzebowaniu na informacje, które z natury rzeczy są trudno dostępne i z pewnością przyczyni się do powstania wielu ciekawych projektów układów zwrotnic zestawów głośnikowych wykonanych przez czytelników."

Spis treści

Wprowadzenie
Własności głośników dynamicznych

• Zasada działania i budowa mechaniczna
• Interpretacja danych technicznych głośników
• Charakterystyka poziomu ciśnienia akustycznego w funkcji częstotliwości
• Charakterystyka modułu impedancji w funkcji częstotliwości
• Charakterystyka poziomu ciśnienia akustycznego w funkcji kąta obrotu
• Trójwymiarowa charakterystyka wodospadowa

Podział i charakterystyka głośników dynamicznych .

• Głośniki szerokopasmowe .
• Głośniki niskotonowe
• Głośniki średniotonowe
• Głośniki wysokotonowe

Elementy składowe pasywnych zwrotnic elektrycznych

• Przewody sygnałowe
• Przyłącza
• Oporniki
• Cewki
• Kondensatory
• Elementy zabezpieczające
• Płyty montażowe

Informacje teoretyczne na temat najpopularniejszych rodzajów zwrotnic

• Wprowadzenie
• Zwrotnice dwudrożne pierwszego rzędu
• Zwrotnice dwudrożne drugiego rzędu
• Zwrotnice dwudrożne trzeciego rzędu
• Zwrotnice zestawów trójdrożnych
• Obwody kompensacyjne Zobla
• Pułapki rezonansowe
• Tłumiki efektywności

Wyposażenie warsztatu konstruktora

• Wprowadzenie
• Narzędzia do montażu zwrotnic
• Aparatura pomiarowa
• Cyfrowy symulator zwrotnic
• Komputerowy system pomiarowy

Pomiary parametrów zwrotnic głośnikowych

• Wprowadzenie
• Pomiary elementów RLC
• Pomiar charakterystyki amplitudowej zwrotnicy .
• Pomiar charakterystyki modułu impedancji w funkcji częstotliwości
• Stanowisko laboratoryjne do rejestracji charakterystyk częstotliwościowych zwrotnic elektrycznych

Optymalizacja układów zwrotnic głośnikowych

• Wybór częstotliwości podziału.
• Określenie rzędu filtrów
• Metody wpływania na kształt charakterystyk częstotliwościowych

Załączniki

• Wprowadzenie
• Wzory do obliczania zwrotnic dwudrożnych pierwszego rzędu
• Wzory do obliczania zwrotnic dwudrożnych drugiego rzędu
• Wzory do obliczania zwrotnic dwudrożnych trzeciego rzędu

Spis literatury

 

Tomasz Łysek w internecie

 

Autora można spotkać na forum "Triody" pod nickiem "Krasul". Praktyczne opracowania:

• Projekt zwrotnicy do zestawu głośnikowego w obudowie Altus 300 
  
• Nawijamy cewki zwrotnicowe

 

Źródła internetowe dotyczące książki:

• Reduktor poleca - książka o zwrotnicach głośnikowych [Reduktor Szumu]
• Wilk-Audio-Projekt poleca książkę o projektowaniu zwrotnic głośnikowych Tomasza Łyska.
• Przydatna książka o audio - krótka recenzja
• Wprowadzenie do projektowania układów zwrotnic zestawów głośnikowych. Poradnik praktyczny.
• Gratka dla pasjonatów. Książka wrzesińskiego elektronika zainspirowana przez Tonsil