niedziela, 31 października 2021

4. GDW 6,5/1,5/1 15Ω dobór obwodu Zobla

Dobór obwodu

Wykres modułu impedancji głośnika przedstawiono tutaj. Metoda: na zasadzie prób i błędów. Przygotowane elementy elektroniczne: rezystor 15Ω oraz kondensatory od 1,5µF w dół. Oceniając na oko najlepszy rezultat został osiągnięty dla pary 15Ω i 0,47µF:

Wykres moduł impedancji GDW 6,5/1,5/1 z obwodem Zobla

Zmiana głośnika

W zespole głośnikowym zbudowanym na podobieństwo Fonici A-14 został oprócz szerokopasmowego pierwotnego GDS 31-21/5 15Ω dodatkowo użyty niewielki głośnik wysokotonowy Visaton TW6NG 8Ω. Dlaczego akurat ten zostało opisane tutaj.

Zgodnie z sugestiami Tomasza Łyska autora "Wprowadzenia do projektowania układów zwrotnic zestawów głośnikowych poradnik praktyczny" rozpoczęły się poszukiwania 15Ω zamiennika dla 8 omowego TW6NG. Visaton nie produkuje jego 15Ω wersji. Połączenie szerokopasmowego głośnika 15Ω z 8Ω wysokotonowym nie jest poprawnym pomysłem.

Wybór padł na stare głośniki Tonsil GDW 6,5/1,5/1 o impedancji 15Ω i tylko nieco większym rozmiarze od Visatona, które ktoś sprzedawał na jednym z portali aukcyjnych.

Powiązane:

piątek, 29 października 2021

3. Tonsil GDW 6,5/1,5/1 głośnik wysokotonowy parametry techniczne

Trzecia cyfra ma znaczenie

Głośnik wysokotonowy GDW 6,5/1,5/1 to następca głośnika GDW 6,5/1,5, w którym zamiast śrubki zastosowano kopułkę z przezroczystego plastiku. Przetwornik można napotkać w zespole głośnikowym Fonica A-17, w którym zastąpił GDW 6,5/1,5. Produkowany był w wersji 8Ω i 15Ω.

W tym miejscu warto zapamiętać, że trzecia cyfra stosowana w oznaczeniu głośników Tonsil ma ogromne znaczenie. Trzecia cyfra oznacza sposób wykonania głośnika. Czasem może to być zmiana kosmetyczna typu kolor kopułki, a czasem bardzo głęboka zmieniająca parametry pracy głośnika np. GDN 20/40/1, a GDN 20/40/14 to inne głośniki. Kupując stare zespoły głośnikowe należy mieć na to baczenie, gdyż często siedzą w nich nieoryginalne głośniki. Potem pojawiają się opinie "te kolumny źle grają", a jak mają grać skoro składają się z przypadkowych głośników.

Tonsil GDW 6,5/1,5/1 wersja 15 omów

Pomiar modułu impedancji

Zostały zmierzone dwa egzemplarze 15Ω. W zakresie rezonansu głośnika (pik) moduł impedancji notuje tylko niewielki wzrost do 17 omów.

GDW 6,5/1,5/1 wykres modułu impedancji, pierwszy głośnik

GDW 6,5/1,5/1 wykres modułu impedancji, drugi głośnik

Parametry techniczne

Klapa, internet milczy na ten temat. Trzeba założyć, że ma parametry podobne do młodszego brata czyli GDW 6,5/1,5.

Powiązane:

czwartek, 28 października 2021

Tonsil GD 31-21/5 parametry głośnika

Znawcy wiedzą o co chodzi

Poniżej karta katalogowa krążąca po internecie:

Tonsil GD 31-21/5 parametry

"Znawcy wiedzą o co chodzi" tajemnicza formuła czasem zamieszczana na portalach internetowych w ogłoszeniach dotyczących sprzedaży starych głośników, w których stosowano magnes alnico. Jak można przeczytać i zobaczyć wyżej cudów nie ma. Pasmo przenoszenia rozciąga się od 50 do 9500Hz przy efektywności 93dB i nierównomiernościach charakterystyki sięgających aż 13dB.

Dane techniczne głośników Tonsil

Nieco inne dane podaje A. Witort na stronie 161 w "Stereofonii dla wszystkich" z 1973 roku (grafika wyżej). Pasmo przenoszenia 40-8000Hz, częstotliwość rezonansowa 45Hz. Z kolei w "Głośnikach i zespołach głośnikowych" z 1976 roku na stronie 320 ten sam autor zamieścił: pasmo przenoszenia 45-9500Hz, częstotliwość rezonansowa 45Hz, efektywność 93dB oraz komentarz "Uniwersalny".

Tonsil GD 31-21/5 co to za głośnik

Zaletami głośnika są: efektywność rzędu 93dB uzyskiwana między innymi dzięki zastosowaniu stopu alnico w produkcji magnesu, odlewany aluminiowy kosz zapewniający odpowiednią sztywność i gaszenie drgań oraz duża w miarę płaska membrana redukująca efekt Dopplera.

Jak gra taki stary szerokopasmowy głośnik? Trzeba posłuchać. Najkrócej mówiąc inaczej. Nie epatuje ani tonami niskimi ani wysokimi. Tony średnie nie są spychane na drugi plan. Tak naprawdę to to co najciekawsze dzieje się pomiędzy głośnikami czyli scena, scena, scena muzyczna. Mamy tylko jedno punktowe źródło dźwięku w ten sposób unikamy wszelkich wad zespołów głośnikowych wynikających z zastosowania większej liczby głośników oraz użycia zwrotnic głośnikowych. Przetwornik przenosi głównie tony średnie czyli te, w których paśmie dzieje się najwięcej, a ludzki słuch jest najbardziej wyczulony.

Dźwięk w żaden sposób nie jest męczący, a słowo mówione brzmi wyśmienicie. Myślę, że kto pozna nie będzie chciał się pozbyć, a mając w alternatywie dudniące i syczące zespoły głośnikowe chętnie dla ukojenia uszu będzie sięgał po kolumny na szerokopasmowcach.

Głośnika GD 31-21/5 nie słyszałem, ale znam jego mniejszego brata o węższym paśmie przenoszenia GD 26-18/3 montowanego m.in. w Fonice A-12 oraz wersję GDS 31-21/5 montowaną m.in. w Fonice A-14 o jeszcze szerszym paśmie przenoszenia podawanym w skrajnych przypadkach jako 40-14kH i sprawności 97dB. Myślę, że obie wartości są przesadzone.

piątek, 22 października 2021

2. Visaton GDW TW6NG dobór obwodu Zobla

Visaton TW6NG dobór obwodu

Dotyczy zespołu głośnikowego przedstawionego tutaj. Metoda: na zasadzie prób i błędów. Przygotowane elementy elektroniczne: rezystory 8,2Ω oraz 10Ω oraz kondensatory 1µF i 1,2µF. Wykres modułu impedancji dla głośnika Visaton TW6NG wygląda tak:

Wykres modułu impedancji Viaton GDW TW6NG

Jak widać wyżej w obszarze rezonansu głośnika (pik) moduł impedancji nie przekracza 11 omów. Producent na swojej stronie zamieścił nieco inny wykres:

Z firmowej karty informacyjnej Visation TW 6 NG

Z przetestowanych par najlepszy rezultat został osiągnięty dla kombinacji 10Ω i 1µF:

Powiązane:

YouTube: Silent Circle - Touch In The Night (1985).

piątek, 15 października 2021

Tonsil parametry głośników niskotonowych 250 - 300 mm

Głośniki niskotonowe 25 - 30 cm

Dane pochodzą z "Praktycznego Elektronika", numer 11/2000. Miesięcznik był wydawany w latach 1992-2002.

Tonsil parametry głośników niskotonowych 250 - 300 mm

Legenda do parametrów

Parametry głośników Tonsil:

Tonsil parametry głośników niskotonowych 180 - 200 mm

Głośniki niskotonowe 18 - 20 cm

Dane pochodzą z "Praktycznego Elektronika", numer 11/2000. Miesięcznik był wydawany w latach 1992-2002.

Tonsil parametry głośników niskotonowych 180 - 200 mm

Legenda do parametrów

Parametry głośników Tonsil:

Tonsil parametry głośników niskotonowych do 160 mm

Głośniki niskotonowe do 16 cm

Dane pochodzą z "Praktycznego Elektronika", numer 10/2000. Miesięcznik był wydawany w latach 1992-2002.

Tonsil parametry głośników niskotonowych do 130 mm

Tonsil parametry głośników niskotonowych do 160 mm

Legenda do parametrów

Parametry głośników Tonsil:

Tonsil parametry głośników wysokotonowych tubowych

Głośniki wysokotonowe tubowe

Dane pochodzą z "Praktycznego Elektronika", numer 9/2000. Miesięcznik był wydawany w latach 1992-2002.

Tonsil parametry głośników wysokotonowych tubowych

Parametry głośników Tonsil:

Tonsil parametry głośników średniotonowych

Głośniki średniotonowe

Dane pochodzą z "Praktycznego Elektronika", numer 8/2000. Miesięcznik był wydawany w latach 1992-2002.

Tonsil parametry głośników średniotonowych

Parametry głośników Tonsil:

Tonsil parametry głośników uniwersalnych

Głośniki uniwersalne

Dane pochodzą z "Praktycznego Elektronika", numer 8/2000. Miesięcznik był wydawany w latach 1992-2002.

Tonsil parametry głośników uniwersalnych

Parametry głośników Tonsil:

Tonsil parametry głośników wysokotonowych kopułkowych

Głośniki wysokotonowe kopułkowe

Dane pochodzą z "Praktycznego Elektronika", numer 9/2000. Miesięcznik był wydawany w latach 1992-2002.

Tonsil parametry głośników wysokotonowych kopułkowych

Parametry głośników Tonsil:

czwartek, 14 października 2021

Tonsil parametry głośników wysokotonowych stożkowych

Głośniki wysokotonowe stożkowe

Dane pochodzą z "Praktycznego Elektronika", numer 9/2000. Miesięcznik był wydawany w latach 1992-2002.

Tonsil parametry głośników wysokotonowych stożkowych

Parametry głośników Tonsil:

wtorek, 12 października 2021

Podstawy elektroakustyki Zbigniew Żyszkowski wydanie 1953

Wydanie pierwsze

"Książka zawiera metodyczne wyłożenie zasad wytwarzania, przetwarzania, zapisywania i odtwarzania dźwięków oraz rozważania teoretyczne i dane praktyczne, dotyczące elementów urządzeń akustycznych i elektroakustycznych. Ponadto zawiera podane w zwięzły sposób wiadomości o instrumentach muzycznych, o mowie i słuchu ludzkim, o akustyce wnętrz oraz o pomiarach wielkości akustycznych i pomiarach właściwości części składowych układów elektroakustycznych. Książka przeznaczona jest dla magistrów-inżynierów, inżynierów i techników. Może również służyć jako podręcznik dla studentów wyższych zakładów naukowych technicznych o poziomie inżynierskim i magisterskim."

Podstawy elektroakustyki Zbigniew Żyszkowski wyd. 1953

Spis treści (od 12 rozdziału skrót)

1. Zasady ruchu falowego
1.1. Istota ruchu falowego
1.2. Rodzaje fal
1.3. Wykres ruchu cząsteczki
1.4. Zasada Huygensa
1.5. Prawo odwrotności kwadratów
1.6. Odbicie fal
1.7. Załamanie fal
1.8. Interferencja i nakładanie się fal
1.9. Uginanie się fal
1.10. Obserwowanie i fotografowanie rozchodzenia się fal
2. Drgania punktu materialnego
2.1. Drgania okresowe
2.2. Ruch sinusoidalny prosty punktu
2.3. Energia drgań sinusoidalnych prostych
2.4. Drgania tłumione
2.5. Drgania wymuszone. Rezonans
2.6. Rezonans wychylenia
2.7. Rezonans prędkości
2.8. Praca potrzebna do podtrzymania drgań
3. Fale dźwiękowe
3.1. Równanie ruchu falowego
3.2. Fale sinusoidalnie zmienne
3.3. Równanie fali dźwiękowej
3.4. Równanie fali płaskiej
3.5. Równanie fali kulistej
3.6. Prędkość rozchodzenia się silnych dźwięków
3.7. Odbicie fal dźwiękowych
3.8. Przechodzenie dźwięku z jednego ośrodka do drugiego
3.9. Energia zawarta w fali. Natężenie dźwięku
3.10. Zjawisko Dopplera
3.11. Załamanie i uginanie się fal dźwiękowych
3.12. Pochłanianie dźwięku w ośrodku gazowym
3.13. Pochłanianie dźwięku przez materiały porowate
3.14. Pochłanianie dźwięku przez materiały sprężyste
3.15. Fale dźwiękowe w ciałach stałych
4. Analogia między układami elektrycznymi, mechanicznymi i akustycznymi
4.1. Wstęp
4.2. Oporność mechaniczna
4.3. Oporność akustyczna
4.4. Elementy akustyczne
4.4.1. Masa akustyczna
4.4.2. Podatność akustyczna
4.4.3. Oporność akustyczna strat
4.5. Symbole rysunkowe
4.6. Zasady tworzenia układów analogicznych
4.7. Układy elektryczne, mechaniczne i akustyczne o jednym stopniu swobody
4.8. Układy elektryczne, mechaniczne i akustyczne o dwóch stopniach swobody
4.9. Układy elektryczne, mechaniczne' i akustyczne o trzech stopniach swobody
4.10. Czwórniki elektryczne, mechaniczne i akustyczne
4.10.1. Czwórniki mające tylko ramię równoległe
4.10.1.1. Ramię z indukcyjnością lub z jej odpowiednikami
4.10.1.2. Ramię z pojemnością lub z jej odpowiednikami
4.10.1.3. Ramię z indukcyjnością i pojemnością lub z ich odpowiednikami, połączonymi szeregowo
4.10.1.4. Ramię z indukcyjnością i pojemnością lub z ich odpowiednikami, połączonymi równolegle
4.10.2. Czwórniki mające tylko ramię szeregowe
4.10.2.1. Ramię z indukcyjnością lub z jej odpowiednikami
4.10.2.2. Ramię z pojemnością lub z jej odpowiednikami
4.10.2.3. Ramię z indukcyjnością i pojemnością lub z ich odpowiednikami, połączonymi szeregowo
4.10.2.4. Ramię z indukcyjnością i pojemnością lub z ich odpowiednikami, połączonymi równolegle
4.10.3. Filtry falowe
4.10.3.1. Filtr dolnoprzepustowy
4.10.3.2. Filtr górnoprzepustowy
4.10.3.3. Filtr środkowoprzepustowy
4.10.3.4. Filtr środkowozaporowy
4.10.4. Tłumiki
5. Szczególne układy akustyczne
5.1. Rezonator komorowy
5.2. Rezonatory sprzężone
5.3. Rury
5.4. Rury stratne
5.5. Cienka rurka
5.6. Cienka szczelina
5.7. Tuba
5.7.1.. Tuba wykładnicza
5.7.2. Tuba wykładnicza nieskończenie długa
5.7.3. Tuba stożkowa
5.7.4. Tuba stożkowa nieskończenie długa
5.7.5. Konstruowanie tub wykładniczych
5.8. Tuby wykładnicze wieloczłonowe
5.9. Łączniki wykładnicze
6. Drgania brył
6.1. Wstęp
6.2. Układ materialny o dwóch stopniach swobody
6.3. Układ o n stopniach swobody
6.4. Drgania strun
6.5. Drgania prętów
6.5.1. Drgania poprzeczne prętów
6.5.1.1. Pręt zaciśnięty na jednym końcu
6.5.1.2. Pręt zaciśnięty z obu końców i pręt swobodny
6.5.1.3. Pręt podparty z obu końców
6.5.2. Drgania podłużne prętów
6.5.3. Drgania skrętne prętów
6.6. Drgania membran
6.6.1. Membrana napięta
6.6.2. Membrana zaciśnięta
6.6.3. Membrana podparta
6.6.4. Membrana stożkowa
6.7. Drgania w komorach
6.7.1. Drgania w komorach walcowych
6.7.2. Drgania w komorze kulistej
6.7.3. Drgania w komorze prostopadłościennej
7. Promieniowanie źródeł dźwięku
7.1. Wstęp
7.2. Źródło punktowe pulsujące
7.3. Źródło dipolowe
7.4. Kula pulsująca
7.5. Kula drgająca
7.6. Tłok drgający w nieskończenie wielkiej odgrodzie
7.7. Promieniowanie źródeł liniowych
7.8. Promieniowanie tuby wykładniczej
7.9. Promieniowanie tub wielodrożnych
7.10. Promieniowanie głośnika otwartego
7.11. Promieniowanie układów głośnikowych otwartych. Wzajemna oporność promieniowania
8. Instrumenty muzyczne
8.1. Wiadomości wstępne
8.2. Instrumenty strunowe
8.2.1. Instrumenty strunowe pobudzane szarpnięciem
8.2.2. Instrumenty strunowe pobudzane smyczkiem
8.2.3. Instrumenty o strunie pobudzanej uderzeniem
8.3. Organy
8.4. Instrumenty drewniane dęte
8.5. Instrumenty metalowe dęte
8.6. Instrumenty perkusyjne
8.7. Instrumenty elektryczne
9. Mowa ludzka
9.1. Wstęp
9.2. Organ głosu
9.3. Samogłoski
9.4. Spółgłoski
9.5. Zakresy mocy akustycznej mowy i śpiewu
9.6. Charakterystyki kierunkowości ust
9.7. Wpływ pasma przenoszenia na energię i zrozumiałość mowy
10. Słuch
10.1. Budowa ucha
10.2. Teorie słyszenia
10.3. Granice i powierzchnia słyszalności
10.4. Natężenie dźwięku, głośność
10.5. Zakres częstotliwości i natężeń dźwięków mowy i muzyki
10.6. Odczuwanie zmiany wysokości tonu
10.7. Zależność wysokości tonu od natężenia dźwięku
10.8. Odczuwanie zmiany szerokości pasma przepuszczania
10.9. Słyszenie dudnień
10.10. Nieliniowość ucha
10.11. Zagłuszanie dźwięku
10.12. Wpływ zniekształceń nieliniowych na jakość odtwarzania mowy i muzyki
10.13. Właściwości kierunkowe ucha
10.14. Szum i hałas
10.15. Głuchota
10.16. Dane akustyczne ucha
11. Przetworniki elektromechaniczne
11.1. Wstęp
11.2. Przetworniki magnetyczne
11.2.1. Przetwornik magnetyczny o ruchomej cewce
11.2.2. Przetwornik magnetyczny o kotwicy swobodnej
11.2.3. Przetwornik magnetyczny o kotwicy zrównoważonej
11.3. Przetwornik pojemnościowy
11.4. Przetwornik piezoelektryczny
11.5. Przetwornik elektronowy
11.6. Przetwornik stykowy
11.6.1. Rys historyczny
11.6.2. Budowa przetwornika
11.6.3. Zasada działania
11.6.4. Siła elektromotoryczna zmienna komory
11.6.5. Oporność komory
11.6.6. Szumy komory węglowej
11.6.7. Próg czułości komory
11.6.8. Wpływ temperatury wyżarzania proszku
11.6.9. Wpływ wilgotności na oporność proszku
11.6.10. Wpływ ciśnienia powietrza na oporność komory
11.6.11. Analogia między komorą proszkową a lampą elektronową
12. Głośniki otwarte
13. Głośniki tubowe
14. Słuchawki
15. Mikrofony
16. Zapisywanie i odczytywanie dźwięku
17. Akustyka wnętrz
18. Urządzenia elektroakustyczne
19. Pomiary
20. Przypisy

Jeden z pionierów polskiej elektroakustyki

Nota biograficzna za Wikipedią

"Zbigniew Marian Żyszkowski (ur. 6 czerwca 1910 w Warszawie, zm. 28 września 1988 we Wrocławiu) – profesor, inżynier elektroakustyk, pracownik naukowy Politechniki Wrocławskiej i twórca tutejszej szkoły elektroakustyki.

Po studiach, które ukończył przed II wojną światową na Politechnice Warszawskiej podjął w 1933 pracę w stołecznych Państwowych Zakładach Tele- i Radiotechnicznych, gdzie do wojny w 1939 zajmował się problemami związanymi z elektroakustyką. Po wybuchu wojny trafił do Anglii; tam od 1942 pracował w Instytucie Łączności Admiralicji Brytyjskiej.

Po powrocie do kraju w 1946 przyjechał do Wrocławia, gdzie podjął pracę jako adiunkt, a później zastępca profesora w Katedrze Teletransmisji Przewodowej (początkowo zwanej Katedrą Techniki Przenoszenia Przewodowego) utworzonej w 1950. Od 1958 do 1959 był prorektorem uczelni. Podczas wydarzeń Marca 1968, wraz z innymi profesorami ówczesnego Wydziału Łączności (później przekształconego w Wydział Elektroniki) – Marianem Suskim i Tadeuszem Tomankiewiczem – wziął udział w demonstracjach studenckich. Od 1968 był pierwszym dyrektorem (do 1977) Instytutu Telekomunikacji i Akustyki PWr, gdzie równocześnie (od 1968 do 1976) był kierownikiem Zakładu Elektroakustyki. Do emerytury, na którą przeszedł w 1985, prowadził Seminarium Elektroakustyki. W latach 1964–1981 należał do PZPR.

Członek Komitetu Akustyki Polskiej Akademii Nauk, odznaczony był m.in. Złotym Krzyżem Zasługi. Spośród licznych publikacji i dziesięciu książek, których był autorem, najważniejsza jest jego monografia "Podstawy elektroakustyki".

W grudniu 2005 sali konferencyjnej Rady Instytutu Telekomunikacji, Teleinformatyki i Akustyki (nr 105, I piętro w budynku C-5 przy ul. Janiszewskiego 7/9) nadano imię prof. Zbigniewa Żyszkowskiego.

W czasach PRL był odznaczony m.in.: Krzyżem Oficerskim i Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Złotym Krzyżem Zasługi, Medalem Komisji Edukacji Narodowej i Brązowym Medalem „Za zasługi dla obronności kraju”."

Powiązane:

czwartek, 7 października 2021

GDWK 10/80/19 dobór obwodu Zobla

Pierwszy dobór obwodu

Na pierwszy ogień poszły używane głośniki marki Tonsil GDWK 10/80/19 bo były najbliżej ręki. Metoda: na zasadzie prób i błędów. Przygotowane elementy elektroniczne: rezystory 8,2Ω oraz 10Ω oraz kondensatory 1µF, 1,2µF oraz 1,5µF (reszta w torebce). Wykres dla samego głośnika wygląda tak:

Wykres modułu impedancji GDWK 10/80/19

Przetestowane zestawy: 8,2Ω + 1,5µF, 8,2Ω + 1,2µF oraz 8,2Ω + 1µF. Najlepszy rezultat został osiągnięty dla ostatniej pary:

GDWK 10/80/19 z obwodem Zobla 8,2Ω + 1µF

Zmierzona rezystancja głośnika 7,3Ω. Dodatkowo została sprawdzona para: 10Ω + 1µF. Optycznie wynik został uznany za minimalnie gorszy. Rezultat dla drugiego GDWK 10/80/19:

Drugi GDWK 10/80/19 z obwodem Zobla 8,2Ω + 1µF

Dla drugiego głośnika w stosunku do pierwszego zaskakuje duża różnica w przebiegu wykresu modułu impedancji w zakresie rezonansu głośnika (piki na wykresach) oraz różnica w częstotliwości rezonansowej F(s). Być może jest to skutek uszkodzenia głośnika lub wady fabrycznej.

środa, 6 października 2021

Zestawy głośnikowe Aleksander Witort wydanie 1986

Krótko na temat

"W książce podano podstawowe wiadomości o głośnikach i zestawach głośnikowych przeznaczonych do użytku domowego i do nagłośniania większych pomieszczeń. Omówiono różne typy głośników i różne rodzaje obudów stosowanych w zestawach głośnikowych, podano także zalecenia co do ich stosowania. Czytelnik znajdzie również wskazówki dotyczące wykonania zestawów głośnikowych we własnym zakresie.

Książka jest przeznaczona zarówno dla tych, którzy interesują się urządzeniami elektroakustycznymi, jak i tych, którzy zamierzają sami wykonać zestaw głośnikowy."

Zestawy głośnikowe Aleksander Witort

Spis treści:

Od Autora ... 7

Dźwięk i fale dźwiękowe ... 8
Głośniki ... 15
Zestawy głośnikowe ... 29
Zestawy głośnikowe zamknięte ... 36
Zestawy głośnikowe z otworem ... 39
Głośniki i zestawy tubowe oraz zestawy labiryntowe ... 45
Profesjonalne zestawy głośnikowe ... 50
Konstruowanie obudów ... 57
Filtry elektryczne zestawów głośnikowych ... 63
Projektowanie amatorskiego zestawu głośnikowego ... 76
Badanie i ocena zestawów głośnikowych ... 87

Dodatek. Dane techniczne głośników ZGW Tonsil ... 95

Trzeba to mieć

Niewielka książeczka wręcz broszura, a każdy amator hobbista, który interesuje się tematem vintage powinien ją mieć. Aleksander Witort to wspaniały popularyzator elektroakustyki potrafiący doskonale połączyć teorię z praktyką. Szczególną uwagę należy zwrócić na rozdziały od 8 do 10 gdzie zostały między innymi omówione obudowy i zwrotnice stosowane w zestawach firmy Tonsil. Dzięki temu można zrozumieć dlaczego zostały wykonane tak, a nie inaczej i docenić pracę ówczesnych konstruktorów.

Zamieszczone w publikacji schematy zwrotnic i objaśnienia do nich mogą posłużyć do odnowy starych zespołów głośnikowych marki Tonsil jak i stanowić inspirację dla powstania własnych projektów w stylu vintage.

YouTube: Eddy Huntington - U.S.S.R. (hq)

Tonsil GDW 6,5/1,5 parametry techniczne

Głośnik ze śrubką

W katalogu "Unitry" z 1978 widnieją następujące dane:

Impedancja 8 lub 15 Ω
Moc nominalna: 1,5 VA
Dolna częstotliwość graniczna: 2000Hz
Górna częstotliwość graniczna: 16000Hz
Efektywność: 88dB

GDW 6,5/1,5 parametry techniczne

Tonsil GDW 6,5/1,5 wersja 8 omowa

Głośnik łatwo rozpoznać po charakterystycznej śrubce, która służy do mechanicznego ograniczenia wychyleń membrany. Po wyregulowaniu śrubka była "plombowana" czerwoną farbą. W tamtym okresie rozwiązanie nie było żadnym dziwolągiem. Identyczne stosował np. zachodnioniemiecki "Isophon" w swoich produktach. Magnes głośnika został wykonany ze stopu alnico.

W "Stereofonii dla wszystkich" z 1973 roku A. Witort na stronie 161 podaje następujące parametry:

Impedancja przy 1000Hz: 8 lub 15 Ω
Moc: 1,5 VA
Częstotliwość rezonansowa: 2000Hz
Pasmo przenoszenia: 3000-15000Hz

Ten sam autor w "Głośnikach i zespołach głośnikowych" z 1976 roku na stronie 320 podaje następujące dane:

Impedancja znamionowa: 8 lub 15 Ω
Moc: 1,5 VA
Częstotliwość rezonansowa: 2000Hz
Górna częstotliwość graniczna: 16000Hz
Efektywność: 88dB

Komentarz: "Wysokotonowy; przy częstotliwości podziału 4000Hz może być stosowany w zespołach do 15 W".

Pomiar modułu impedancji

Poniżej pomiar modułu impedancji czterech głośników GDW 6,5/1,5. Wszystkie w wersji ośmioomowej. Jak widać każdy wykres jest nieco inny. Zachwyca wartość modułu impedancji dla rezonansu głośnika (pik). Nie przekracza 9 omów.

Pomiar modułu impedancji pierwszego GDW 6,5/1,5

Pomiar modułu impedancji drugiego GDW 6,5/1,5

Pomiar modułu impedancji trzeciego GDW 6,5/1,5

Pomiar modułu impedancji czwartego GDW 6,5/1,5

niedziela, 3 października 2021

1. Pomiar impedancji Fonica A-14 na GDS 31-21/5

Stary ale jary

Gwoli ścisłości nie chodzi o oryginalne kolumny Fonica A-14, ale o zrobione na ich wzór. Miałem jedną kolumnę Fonica A-14 oraz zapasowy owalny głośnik GDS 31-21/5. Przez kilka lat nie udało się dokupić drugiej oryginalnej obudowy. Pozostało zrobić nowe stare kolumny. W nowym projekcie obudowy zostały lekko podniesione, aby w ścianie frontowej swobodnie dodać głośnik wysokotonowy, którego nie ma w pierwotnym projekcie.

Fabrycznie Fonica A-14 składa się tylko z 15 omowego głośnika szerokopasmowego GDS 31-21/5 oraz prostokątnego otworu bass reflex rzędu 100cm kwadratowych. Wymiary otworu bass reflex zostały zachowane. Głośnik wysokotonowy został dodany dla rozszerzenia pasma przenoszenia w górę jednocześnie dla zachowania pierwotnego brzmienia można go przełącznikiem na obudowie włączyć lub wyłączyć.

Fonica A-14 w nowej odsłonie à la Marshall

Jako wysokotonowy został użyty stożkowy, ośmioomowy Visaton TW 6 NG o paśmie przenoszenia 1000-30000Hz i sprawności 91dB. Dlaczego ten? Szukałem czegoś małego co da się zmieścić w kanałach bass reflex kolumn Fonica A-12 aby nie wiercić w ścianie przedniej dodatkowego otworu dewastującego oryginał, papierowego aby zachować brzmienie epoki, nie rzucającego się w uszy aby uzupełnić, a nie zdominować głośnik szerokopasmowy GD 21-18/3. Padło na Visaton TW 6 NG o rozmiarze 6 x 6cm. Kiedy pojawił się pomysł bazujący na Fonice A-14 ... w projekcie przewidziano miejsce dla tych głośników. Zostały przemontowane z Fonic A-12 do nowych obudów. Fonici A-12 wróciły do wersji oryginalnej.

W przypadku Fonici A-12 alternatywnie rozpatrywane były tonsilowskie wysokotonowe: GDW 9/60 oraz z epoki stary GDW 6,5/1,5. Pierwszy jest po prostu za duży - nadmierne ograniczenie swobody przepływu powietrza w otworze bass reflex. W dodatku przy sprawności rzędu 94dB mógłby się zanadto wybijać ponad GD 21-18/3. Drugi jest mniejszy, ale jego górne pasmo (16kH) wyraźnie przegrywa z Visatonem (30kH).

Pomiar modułu impedancji

Późniejsze pomiary modułu impedancji pokazały, ze zestawienie szerokopasmowego głośnika 15Ω z 8Ω wysokotonowym nie jest dobrym pomysłem. Jak widać na drugiej grafice niżej moduł impedancji zespołu głośnikowego spada znacznie poniżej 15Ω.


Krzywa modułu impedancji dla samego GDS 31-21/5 w obudowie

Krzywa z dołączonym głośnikiem wysokotonowym

Powiązane:

sobota, 2 października 2021

Wprowadzenie do projektowania układów zwrotnic zestawów głośnikowych. Poradnik praktyczny

Wprowadzenie

Z autorem miałem przyjemność toczyć polemikę w komentarzach pod wpisem. Przyjąłem perspektywę historyczną jako, że słuchałem lat kiedy królowały "Altusy". Pan Tomasz zaprezentował współczesne bardziej powściągliwe spojrzenie.

Strona tytułowa książki Tomasza Łyska

Autor Tomasz Łysek

Nota o autorze

Z tyłu na okładce: "Magister inżynier Tomasz Łysek jest absolwentem Politechniki Poznańskiej. Na co dzień mieszka i pracuje we Wrześni jako elektronik. Jego zainteresowania naukowe koncentrują się na projektowaniu, konstrukcji i montażu układów elektronicznych, takich jak wzmacniacze lampowe, wzmacniacze tranzystorowe, filtry elektryczne, odbiorniki radiowe, generatory i wobulatory. W wolnym czasie zajmuje się renowacją polskich i radzieckich urządzeń elektronicznych wyprodukowanych w czasach socjalistycznych."

Co w środku

Zawartość książki

Z tyłu na okładce: "Niniejszy poradnik został napisany z myślą o pasjonatach elektroniki i elektroakustyki pragnących samodzielnie zajmować się projektowaniem, pomiarami i montażem układów zwrotnic zestawów głośnikowych. Główną zaletą tej publikacji jest jej praktyczność wynikająca z opisu poszczególnych zagadnień w sposób przystępny, przy użyciu licznych przykładów. Książka stanowi doskonałą bazę do prowadzenia we własnym zakresie eksperymentów z różnymi rodzajami filtrów elektrycznych. Z uwagi na to, że tematyka zwrotnic pasywnych jest podejmowana w wielu publikacjach w sposób zdawkowy, a na forach internetowych występuje bardzo wiele sprzecznych ze sobą informacji na ten temat, tym bardziej warto zaopatrzyć się w to, swego rodzaju, kompendium wiedzy. Autor książki nie poprzestaje bowiem na zsyntetyzowaniu informacji teoretycznych dotyczących projektowania zwrotnic, ale idzie o krok dalej i opisuje konkretne zagadnienia praktyczne, z jakimi miał do czynienia podczas swojej kariery zawodowej. Publikacja wychodzi naprzeciw zapotrzebowaniu na informacje, które z natury rzeczy są trudno dostępne i z pewnością przyczyni się do powstania wielu ciekawych projektów układów zwrotnic zestawów głośnikowych wykonanych przez czytelników."

Spis treści

Wprowadzenie
Własności głośników dynamicznych

Zasada działania i budowa mechaniczna
Interpretacja danych technicznych głośników
Charakterystyka poziomu ciśnienia akustycznego w funkcji częstotliwości
Charakterystyka modułu impedancji w funkcji częstotliwości
Charakterystyka poziomu ciśnienia akustycznego w funkcji kąta obrotu
Trójwymiarowa charakterystyka wodospadowa

Podział i charakterystyka głośników dynamicznych .

Głośniki szerokopasmowe .
Głośniki niskotonowe
Głośniki średniotonowe
Głośniki wysokotonowe

Elementy składowe pasywnych zwrotnic elektrycznych

Przewody sygnałowe
Przyłącza
Oporniki
Cewki
Kondensatory
Elementy zabezpieczające
Płyty montażowe

Informacje teoretyczne na temat najpopularniejszych rodzajów zwrotnic

Wprowadzenie
Zwrotnice dwudrożne pierwszego rzędu
Zwrotnice dwudrożne drugiego rzędu
Zwrotnice dwudrożne trzeciego rzędu
Zwrotnice zestawów trójdrożnych
Obwody kompensacyjne Zobla
Pułapki rezonansowe
Tłumiki efektywności

Wyposażenie warsztatu konstruktora

Wprowadzenie
Narzędzia do montażu zwrotnic
Aparatura pomiarowa
Cyfrowy symulator zwrotnic
Komputerowy system pomiarowy

Pomiary parametrów zwrotnic głośnikowych

Wprowadzenie
Pomiary elementów RLC
Pomiar charakterystyki amplitudowej zwrotnicy .
Pomiar charakterystyki modułu impedancji w funkcji częstotliwości
Stanowisko laboratoryjne do rejestracji charakterystyk częstotliwościowych zwrotnic elektrycznych

Optymalizacja układów zwrotnic głośnikowych

Wybór częstotliwości podziału.
Określenie rzędu filtrów
Metody wpływania na kształt charakterystyk częstotliwościowych

Załączniki

Wprowadzenie
Wzory do obliczania zwrotnic dwudrożnych pierwszego rzędu
Wzory do obliczania zwrotnic dwudrożnych drugiego rzędu
Wzory do obliczania zwrotnic dwudrożnych trzeciego rzędu

Spis literatury

Tomasz Łysek w internecie

Autora można spotkać na forum "Triody" pod nickiem "Krasul". Praktyczne opracowania:

Źródła internetowe dotyczące książki:

Strony

niedziela, 31 października 2021

Dobór obwodu

Zmiana głośnika

piątek, 29 października 2021

Trzecia cyfra ma znaczenie

Pomiar modułu impedancji

Parametry techniczne

czwartek, 28 października 2021

Znawcy wiedzą o co chodzi

Tonsil GD 31-21/5 co to za głośnik

piątek, 22 października 2021

Visaton TW6NG dobór obwodu

piątek, 15 października 2021

Głośniki niskotonowe 25 - 30 cm

Głośniki niskotonowe 18 - 20 cm

Głośniki niskotonowe do 16 cm

Głośniki wysokotonowe tubowe

Głośniki średniotonowe

Głośniki uniwersalne

Głośniki wysokotonowe kopułkowe

czwartek, 14 października 2021

Głośniki wysokotonowe stożkowe

wtorek, 12 października 2021

Wydanie pierwsze

Jeden z pionierów polskiej elektroakustyki

czwartek, 7 października 2021

Pierwszy dobór obwodu

środa, 6 października 2021

Krótko na temat

Trzeba to mieć

Głośnik ze śrubką

Pomiar modułu impedancji

niedziela, 3 października 2021

Stary ale jary

Pomiar modułu impedancji

sobota, 2 października 2021

Wprowadzenie

Autor Tomasz Łysek

Co w środku

Spis treści

Tomasz Łysek w internecie