Nie tędy droga
W poprzednim wpisie został zmierzony moduł impedancji kolumn AKAI ST-100. Pomiar wykazał, że fabryczny obwód Zobla nie do końca został poprawnie dobrany. Nie pozostało nic innego jak spróbować dobrać go samodzielnie i doprowadzić do linearyzacji wyników pomiaru modułu impedancji.
Pomysłem na skróty było podmienianie (poprzez wylutowanie i wlutowanie) kondensatora o coraz mniejszej wartości. Niestety przy pomocy tej metody nie udało się w zadawalający sposób "rozprostować" wykresu pomiaru. Wniosek jest taki, że bez wymontowania głośnika nie da się tego poprawnie zrobić. Kolumny muszą czekać na "lepsze czasy".
 |
| AKAI ST-100 bez obwody Zobla |
Układ Zobla - korektor impedancji
Układ Zobla to szeregowo połączony rezystor i kondensator wpięte równolegle do głośnika. Zadaniem obwodu jest stabilizacja modułu impedancji tak aby w funkcji częstotliwości poza rezonansem głośnika przyjmował on w miarę stałą wartość zbliżoną do rezystancji cewki głośnika. Odnosząc to do grafiki wyżej niebieska krzywa po pierwszym szczycie powinna przyjąć po zastosowaniu obwodu Zobla w miarę płaską charakterystykę.
W przypadku pozostawienia pofałdowanej charakterystyki można popełnić duży błąd przy obliczaniu zwrotnic głośnikowych. Przykładowo licząc na punkt podziału 700Hz i przyjmując deklarowaną przez producenta głośników impedancję 8 omów uzyskamy daleki od założeń teoretycznych wynik gdyż jak można odczytać z wykresu dla 700Hz moduł impedancji w rzeczywistości przyjmuje ponad 30 omów. Wystarczy spojrzeć niżej na różnicę w wartościach elementów elektronicznych obliczonych dla najprostszej zwrotnicy pierwszego rzędu aby zrozumieć w czym rzecz.
 |
| Zwrotnica głośnikowa 700Hz i 8 omów |
 |
| Zwrotnica głośnikowa 700Hz i 30 omów |
Co prawda pierwszy wykres od góry dotyczy dwudrożnego zespołu głośnikowego, ale zasada jest analogiczna jak dla pojedynczego głośnika. Po prostu trzeba zlineraryzować każdy głośnik z osobna aby uzyskać płaską wypadkową. Nie wdając się w teorię im głośnik ma większą cewkę tym bardziej potrzebuje obwodu Zobla stąd głośnik niskotonowy praktycznie zawsze powinien być "prostowany", a pozostałe według potrzeb i możliwości finansowych.
Układ Zobla jak śpiewała Pani Krystyna Prońko nie jest "lekiem na całe zło". Zużywa energię, szczególnie rezystor oraz wprowadza szereg zniekształceń. Na korzyść jego stosowania przemawia jednak "Wybór mniejszego zła".
Jak to się robi
Poprawnie dobór obwodu Zobla należy wykonać na wymontowanym głośniku. Najlepiej na wolnym powietrzu, ale nie przesadzajmy. Im dalej od wszelkich powierzchni odbijających fale dźwiękowe tym lepiej. Na zasadzie prób i błędów dobieramy kombinację rezystora i kondensatora tak aby uzyskać jak najbardziej płaską krzywą. Dla głośnika 8-omowego wystarczy posiadać rezystor 8,2 oraz 10 omów. Gorzej z kondensatorami. W ich przypadku warto posiadać cały typoszereg (przynajmniej E24). Najpierw dobieramy kondensator, a potem sprawdzamy czy zmiana rezystora coś poprawi. Rezystor w tym układzie nie ma znaczenia kluczowego.
No dobrze, ale co zrobić jak ktoś nie ma urządzenia pomiarowego? Pozostaje skorzystać z internetowych kalkulatorów. Słabością tej metody jest potrzeba znajomości parametrów głośnika: rezystancji i indukcyjności. W przypadku starych głośników może być trudno, a i nowe często nie mają dostatecznej dokumentacji.
Powiązane:
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz